Å skrive rett og skrive godt; det bør vere rettesnora for offentleg tilsette. Det er i alle fall rettesnora kurshaldar Åsmund Lien jobbar etter, og slik han legg opp undervisninga si når han held kurset På saklista.
– Føremålet med eit slik kurs som På saklista er etter mi meining å setje den offentlege språkbrukaren i stand til å formulere seg med eit språk som er greiast mogeleg å forstå for den som skal lese det.
Men skal dei offentleg tilsette kunne få ein enkel språkleg kvardag, så må dei kjenne til verktøya og føle seg trygge på korleis dei bruker språket.
Valfridom
Lien har halde språkkurs for offentleg tilsette opp gjennom åra, og han ser at mange slit med nynorsken. Nynorsk har stor valfridom, og det finst mange fallgruver. Men det finst òg ei løysing:
– Vi skal ikkje lære oss alle variantane av nynorsk. Eg meiner vi må lære oss ei form som vi kjenner oss heime i, og som vi bruker heile tida. Vi treng ikkje kunne dei andre, og då blir heller ikkje valfridomen eit problem.
Stammespråket er også ei utfordring i det offentlege, seier han. Det vil seie at ein bruker ord og uttrykksmåtar som er godt kjende innanfor einskilde miljø, men som held den jamne lesaren på avstand.
– I staden for stammespråk skal vi bruke eit språk som er eintydig, og som alle kan lese og forstå.
Blandar
Det mest utbreidde problemet i den offentlege språkføringa er at mange skriv eit altfor tungvint og dermed vanskeleg språk, meiner Lien. Dette er ein arv frå skrifttradisjonen i bokmål, og eit dårleg mønster for nynorsk språkbruk. Elles ser vi også ofte at folk blandar bokmål og nynorsk, spesielt dei som ikkje har nynorsk som hovudmålet sitt.
– Vi ser tydelege merke etter bokmål i mange nynorske tekstar. Og andre overkompenserer og bruker endingane -a og -ane for mykje for å vere sikker på at det skal bli nynorsk nok.
Etter mange år med språkkurs og mange møte med offentleg tilsette, både på kurs, men òg gjennom tida han sjølv var tilsett i Os kommune, har Lien god oversikt over kva språklege utfordringar det offentlege har.
– Jobben min er då å gje dei ei handsrekking for å gjere den språklege kvardagen lettare og å motivere dei ut frå det som er oppdraget deira: Å vere folket sin tenar.
I LNK-avisa nr 5 kan du få vere med tilsette i Kvinnherad når dei er på språkkurs med Åsmund Lien. Avisa kjem i neste veke.
GRAMMATIKK: Kommareglar, substantiv, genitiv, framandord og forkortingar; det er jobben til Åsmund Lien å gjere dette klart og forståeleg for kommunalt tilsette på kurs. (Foto: Toyni Tobekk)
