Mange elevar i vidaregåande skule fekk i år lærebøkene sine tidlegare enn i fjor, men nynorskbrukande elevar slit framleis med å få bøker og andre læremiddel i tide.

Dette kjem fram i ein rapport frå Utdanningsdirektoratet.

Rapporten er laga på oppdrag frå Kunnskapsdepartementet etter at mange elevar i fjor hadde store problem med å få lærebøkene sine til skulestart. For å unngå at elevane skulle koma i same situasjon i år, sette departementet i gang ei rekkje tiltak.

Rapporten viser at fleire fylkeskommunar har fått betre system med tidlegare tinging av bøkene. Men nynorskutgåvene let framleis let venta på seg.

Leiar i Norsk Målungdom, Jens Kihl, synest det er positivt at departementet har fått i gang ei ordning der fylkeskommunane må rapportera om innkjøp av læremiddel.

– På denne måten får ein dokumentert at problemet med parallellutgåver ikkje berre er noko målrørsla har funne på, men at det faktisk er eit reelt problem, seier Kihl, som fortvilar over situasjonen.

– Så lenge ikkje tilhøva endrar seg, fører det til at ein masse elevar kvar haust blir tvinga til å byta til bokmål, seier han.

For å sikra at nynorskbrukande elevar får læremiddel på nynorsk i rett tid, meiner han departementet må syta for endå betre oppfølging av fylkeskommunane.

– Dessutan må det fleire pengar på bordet til parallellutgåver. Det er likevel berre for lommerusk å rekna på budsjettet til Kunnskapsdepartementet, seier Jens Kihl til Nynorsk Pressekontor.

Departementet seier dei fram til neste skuleår vil følgja skuleeigarane opp for å sikra at dei oppfyller ansvaret som ligg i opplæringslova. (©NPK)

I kveld har du høve til å seie meininga di om kva Språkrådet skal stelle med i framtida – viss du tar turen til Aasentunet.

– Vi inviterer alle språkinteresserte i regionen til ope møte. Alle som har spørsmål om språk eller ønskjer å utfordre Språkrådet, er velkomne. Dette er eit høve til å få Språkrådet i tale om alt som gjeld språk. Store og små spørsmål er like velkomne, seier språkdirektør Sylfest Lomheim i ei pressemelding frå Nynorsk kultursentrum.

Redusert kraftproduksjon, auka forbruk og dårlegare eksportkapasitet gav redusert nettoeksport av kraft førre veke.
Nettoeksporten av kraft var i veke 36 på 309 GWh mot 383 GWh i veke 35, går det fram av tal frå Noregs vassdrags- og energidirektorat (NVE).

Spotprisen på kraft auka i alle delar av landet frå veke 35 til veke 36. Størst var prisauken i Nord-Noreg der vekeprisen landa på 56 øre per kWh. Midt-Noreg hadde den høgste prisen med 58 øre per kWh, medan vekeprisen i Sør-Noreg var på 51 øre.

Fyllingsgraden i vassmagasina auka til 86,1 prosent ved utgangen av førre veke og låg dermed 0,5 prosentpoeng over gjennomsnittet for åra 1990-2007. (NPK)

Om Terra-kommunane lykkast med å plassere ansvaret hos DnB NOR og Depfa Bank, vil dei sjølve bli utan skade i Terra-saka.
Etter at finansspelet snart har halde på i eitt år, er det sjølve trumfkortet Terra-kommunane no spelar ut. Om dei lykkast med å få kjent låneopptaket ugyldig, kan dei håve inn ein milliardgevinst. For alle dei åtte kommunane til saman handlar det om ei restgjeld på 1,1 milliard kroner, det aller meste i DnB NOR.

– Det er faktisk slik at om vi når fram med dette, så vil alle Terra-kommunane kome skadeslause ut av dette, seier ordførar i Hemnes Kjell-Idar Juvik (Ap) til NTB.

Kommunane stansar innbetalingar på lån til bankane for å få bankane på banen. Ifølgje Juvik har Terra-kommunane utan hell prøvd å ha ein dialog med bankane for å kome ut av det økonomiske marerittet.

Kommunane seier dei har fått uttalar frå Justisdepartementets lovavdeling, Kommunal- og regionaldepartementet, Riksrevisjonen, fylkesmennene, eigne juridiske rådgivarar i kommunane og professor dr. juris Hans Petter Graver om at låna frå dei to bankane er ulovlege etter kommunelova.

– Kommunelova er ikkje ei lov berre for kommunane. Ifølgje lova har utlånar eit sjølvstendig ansvar for å sjekke ut kva låna skal brukast til. Vi har dokumentasjon på at dei visste kva det var snakk om, og at dei burde ha skjønt dette ikkje var lovleg, seier Juvik til NTB. (NPK)

Språkrådet skal dela ut pris for god sakprosa og ønskjer seg forslag på verdige prisvinnarar.

Språkprisen for framifrå bruk av norsk i sakprosa skal delast ut i to versjonar; ein pris for nynorsk og ein for bokmål. Både einskildpersonar og organisasjonar og bedrifter kan få prisen, og kandidatane kan koma frå næringsliv, forsking, undervisning, forvalting, presse, radio og fjernsyn. (©NPK)

Førskulelærarar i Oslobarnehagane låner nesten aldri nynorskbøker, og dei omset nynorskbøkene til bokmål når dei les for ungane.

Det er student Monica Eide ved Høgskulen i Oslo som presenterer desse funna i bacheloroppgåva si, melder Utdanningsnytt.no.

Eide har funne at berre 6 prosent av bøkene som Deichmanske bibliotek i Oslo låner ut til barnehagane er på nynorsk. Vidare fortel ho at ein av bibliotekarane ved Deichmanske, som sjølv er nynorskbrukar, har slutta å tilrå nynorskbøker til barnehagane fordi ho kjende seg såra av dei negative reaksjonane.

Førskulelærarar Eide har snakka med seier noko av grunnen til at dei omset nynorskbøker til bokmål medan dei les, er at dei synest det er unaturleg for dei å lese nynorsk. Dei trur og at ungane kan ha vanskar med å forstå nynorsken.

Les heile saka i Utdanningsnytt.

Personar som er født i 1996, må jobbe til dei er 71 år for å oppnå same pensjon som dei som er født i 1943, viser ei fersk utrekning frå SSB.

Reknestykket kjem fram i ein artikkel i Statistisk sentralbyrås publikasjon Økonomiske analysar 4/2007. Den tek for seg det såkalla delingstalet, som blir avgjerande for pensjonsstorleiken. Talet tek utgangspunkt i venta levetid etter tidspunktet ein pensjonerer seg.

1943-årgangen er den første som får pensjonen delvis utrekna etter den nye pensjonsordninga. Dei som er født i 1996, må ifølgje SSB jobbe fire år lenger enn 1943-årgangen for å oppnå ei samanliknbar pensjonsutbetaling.

Pensjonsreforma er planlagt innført i 2010 og skal motverke ein kraftig auke i utgiftene i folketrygda. (NPK)

Omsetjaren Tove Bakke blir festspeldirektør under Dei Nynorske Festspela 2009.
Ho er den første omsetjaren som får oppdraget som festspeldiktar, og det er første gongen ein festival heidrar omsetjarane med dette ærefulle vervet. Dei Nynorske Festspela 2009 blir arrangerte i Ørsta og Volda frå onsdag 24. juni til søndag 28. juni, med Ivar Aasen-tunet som hovudarena, heiter det i ei pressemelding frå Aasen – tunet.

Som omsetjar har Tove Bakke sin del av æra for at titusenvis av norske lesarar har kjøpt bøkene av Anna Gavalda. Ho omset no ein ny roman av Gavalda, som er planlagd for utgiving våren 2009. Blant andre forfattarar ho har omsett eller gjendikta, er Albert Camus, Astrid Lindgren og Federico García Lorca.

Testen som skal dokumentere norskkunnskap på høgare nivå, også kalla Bergenstesten, blir tilgjengeleg på nynorsk frå 18. oktober.

Dermed har eit høglydt krav frå nynorskbrukarar omsider ført fram

Til no har innvandrarstudentar i høgare utdanning berre kunne dokumentere norskkunskapen sin gjennom bokmålstestar.

Les meir om saka hjå Noregs Mållag.

Tidlegare saker om same emne:

• Språktest til irritasjon
• Språktest skal kome på nynorsk

Nesten 15.000 fekk norsk statsborgarskap i 2007. Det er ny rekord.

Det førre rekordåret i 2005 var slått med 2.200 nye statsborgarskap, då 14.877 personar fekk innvilga sin søknad i 2007.

Det var flest irakiske og somaliske statsborgarar som fekk norsk statsborgarskap, med høvesvis 2.577 og 2.196 innvilga søknader. Dette kjem av at mange av dei no har budd sju år i Noreg, og dermed kan søkje norsk statsborgarskap, skriv Statistisk sentralbyrå (SSB).

Frå 1977-2007 har til saman 203.000 utanlandske statsborgarar fått norsk statsborgarskap. Over 140.000 av desse var personar som hadde tidlegare statsborgarskap utanfor Europa.

Statistikken frå SSB byggjer på opplysningar om statsborgarskap i folkeregisteret og kan derfor avvike noko frå tal som tidlegare er publisert frå Utlendingsdirektoratet. (NPK)

Hallingdal Unge Høgre vil styrke nynorsken i regionen. Dei vil ha nynorsk i grunnskulen i heile Hallingdal.

Bakgrunnen for resolusjonen er at dei meiner å sjå ei kunnskapskløft i den vidaregåande skulen, mellom dei som har hatt nynorsk som hovudmål og dei som har det som sidemål. Det skal ifølgje formann Iselin Haugo vere stor skilnad på prestasjonane alt etter kva hovudmålform ein har hatt i grunnskulen, skriv Hallingdølen.

– Unge Høgre er ikkje mot nynorsk, slik enkelte trur. Me er snarare opptekne av at me må ta vare på språket vårt, og i Hallingdal bør det vere nynorsk, fortel partileiar Iselin Haugo til avisa.

Les meir her.

Den brasilianske filmen “Tropa de Elite” er den første kinofilmen på 23 år med nynorsk tekst. Filmen har premiere 26. september.

Filmen har premiere i Oslo, Bergen, Trondheim, Stavanger, Tromsø, Fredrikstad og Kristiansand. Filmen vert distribuert av Euforia Film i Noreg.