Heim Nyhende Nynorsk i skolane og lærarutdanninga

Nynorsk i skolane og lærarutdanninga

Fredag 28. april er det nynorskseminar på Høgskolen i Innlandet. Seminaret rettar seg mot lærarar, skoleleiarar, lærarutdannarar og andre interesserte.

– Dette er det tredje seminaret om nynorsk i skolane og i lærarutdanninga. Initiativet vart teke for å få meir merksemd om nynorsk i utdanninga på Austlandet, og då er det klart at det stort sett er aktuelt med nynorsk som sidemål, seier Jens Haugan, dosent i norsk ved Høgskolen i Innlandet og leiar i Hamar dialekt- og mållag. Han er initiativtakar til seminaret.  

Tidleg start med nynorsk

Jens Haugan er oppteken av at lærarutdanninga bidreg med kunnskap og positive haldningar til nynorsken.

– Ein ser heilt tydeleg at dei elevane som startar tidleg med nynorsk, og som møter positive og kvalifiserte lærarar, utviklar eit heilt anna forhold til nynorsk enn det mange vaksne har gjennom sine erfaringar i skolen. Då er det eit stort poeng at nynorsken er synleg og levande her på Austlandet, utan at han blir knytt til og forbunden med Vestlandet og vestnorsk, seier Jens Haugan. På seminaret kjem mellom andre Elin Heggelund Ljungquist, norsklærar på Vennersberg skole i Kongsvinger, for å fortelje om hennar erfaringar med å setje opp nynorskteater som ein del av undervisninga. Anne-Grete Fostås, norsklærar på Gausdal vgs, skal dele “Tjuvtriks i nynorskopplæringa” med deltakarane på seminaret.

Nynorsk som sidemål

– Det er få igjen som har nynorsk som hovudmål i skolane på Austlandet, og nynorsken har derfor spesielt vanskelege kår her, ikkje berre i skolen, men også i samfunnet elles. Det er kanskje meir vanleg å høyre (og lese) her at ein har ikkje har bruk for nynorsk, eller at nynorsk er noko som høyrer til Vestlandet, enn mange andre stader. Det kan også vere ei utfordring at det kan vere fleire lærarstudentar med negative haldningar til nynorsk her i regionen, og at dette då kan forplante seg vidare ut i skolesystemet slik at ein aldri kjem ut av den vonde sirkelen, seier Jens Haugan. Det er Høgskolen i Innlandet og Hamar dialekt- og mållag som saman inviterer til seminar.

Eit nasjonalt ansvar

– Det finst derfor ingen gode grunnar til at ikkje nynorsken skal kunne vere like relevant her som på Vestlandet. Utfordringa er berre at dei fleste her har valt å sjå på nynorsk som eit sidemål, mens det er fleire på Vestlandet som vel å bruke nynorsk som sitt hovudmål. Å arrangere slike seminar nettopp her i regionen er dermed viktig for å vise at nynorsk i skolane og i lærarutdanninga er eit nasjonalt ansvar som også gjeld Innlandet. Vi har to offisielle målformer i Noreg, og dei to målformene er like offisielle og likestilte i alle delar av landet, seier Jens Haugan.

– Kven kan ha nytte av å vere med på seminaret?

– Seminara har studentar, lærarar, skoleleiarar og forskarar som hovudmålgruppe, men det kjem også privatpersonar, gjerne knytte til lokale mållag. Programmet på desse seminara blir då også helst ei blanding av tema knytte til fagleg-administrative spørsmål, tips om undervisningsopplegg eller bøker, erfaringsdeling frå «gode» prosjekt og forsking rundt nynorsk som sidemål. Seminara er elles ein fin arena der ein kan møte andre studentar, lærarar, rektorar og forskarar for å dele erfaringar, og der også lærarar og studentar kan få lagt fram tema eller få presentert prosjekt dei har gjennomført.

Gode tilbakemeldingar frå deltakarar

– Det er tredje gong de inviterer til seminar. Korleis er erfaringane så langt?

– Erfaringane frå dei to første seminara er udelt positive. Det blei til og med ytra ønske om at seminara burde bli dokumenterte i form av opptak som kunne delast med dei som av ulike grunnar ikkje kunne delta. Dei to første seminara var på laurdagar, mens vi no prøver å ha seminaret på ein fredag, som då vil vere ein vanleg arbeidsdag for dei fleste. Det er  jo slik at både studentar, lærarar, rektorar og forskarar har mykje å gjere, og dessverre passar det ikkje alltid like godt for alle. Då er det bra at det berre er eit halvt år til neste seminar.

NYNORSK INSPIRASJON

Tilbyr digitalt språkkurs for kommunetilsette

Øygarden kommune har utarbeidd eit digitalt språkkurs som handlar om grunnleggjande nynorsk grammatikk og oppgåver undervegs. Kurset er lagt inn i KS Læring. Deltakarane vert...

Klar med nynorskkurs for lærarar

Kurset er laga for at lærarar som skal bruka nynorsk og undervisa i nynorsk skal bli trygge nynorskbrukarar. På oppdrag frå Bergen kommune har Nynorskkommunane...

Kurstilbod for skular og barnehagar

Arbeidet for å styrkja språkopplæringa i det offentlege er ei prioritert oppgåve for Landssamanslutninga av nynorskkommunar (LNK). Kursa våre blir administrerte og gjennomførte av Fretland...

Språklova: Dette er dei viktige paragrafane for nynorskkommunane

Frå og med 1. januar 2022 er nynorsk og bokmål formelt jamstilte og likeverdige språk på alle samfunnsområde. Formålet med lova er...

Har kommunen din levert høyringssvar om ny opplæringslov?

Arbeidet med ny opplæringslov er svært viktig for nynorskelevane og nynorskkommunane. LNK oppmodar alle medlemskommunane sine om å setja tydelege krav til...

Nytt samarbeid skal styrka nynorsken i barnehagane

Pirion og Sunnfjord kulturskule har laga til ei digital kursrekkje som skal hjelpa til med å styrkja nynorskarbeidet i barnehagane.

MEST LESE

Jubel for 16 000 medlemer i Mållaget

Medlemsauken i Mållaget held fram, og 12. desember nådde Noregs Mållag 16 000 medlemer for fyrste gong sidan 1985. – Medlemer er sjølve grunnlaget for ein...

Nynorsken held stand – fleire lyspunkt enn utfordringar

I 2023 hadde Noreg 72 498 nynorskelevar i skulen, ein nedgang på rundt 9000 samanlikna med 1993 då talet var 81 668. Samstundes har bokmålselevar...

Gledeleg med viktig nynorskstøtte frå SV

SV vil prioritera fire millionar til nynorske læremiddel for vaksne innvandrarar og éin million i støtte til Noregs Mållag. – Det svært gledeleg at SV...

Leselyst, formidling, skule og bibliotek på Falturiltuseminaret

Falturiltu-seminaret samlar forfattarar, forlagsfolk, fagfolk, forskarar, studentar, lærarar, bibliotekarar og andre som jobbar med formidling av nynorsk barne- og ungdomslitteratur. Meld deg på no! Torsdag 7.11...