Tid for ti er ein nasjonal leseaksjon for elevar på 7. og 8. trinn.
Elevane får utdelt ein antologi på papir med utdrag frå ti nynorske bøker. Det er lydfiler og undervisningsopplegg til alle utdraga.
Aksjonen startar i januar 2026, og det er gratis å delta.
Påmeldingsfristen er 10. desember 2025.
Som ein del av aksjonen arrangerer Framtidajunior.no og Stiftelsen LESE ein skrivekonkurranse.
Alle dei raudgrøne partia foreslår no å løyve millionar til ulike nynorsktiltak i sine alternative statsbudsjett. Dette blir teke svært godt imot av Nynorsk forum.
– Det er svært gledeleg at dei raudgrøne partia ynskjer å få til eit nynorskløft i neste års budsjett, seier Olav Øyehaug Opsvik, sekretær i samarbeidsorganet i ei pressemelding.
Alle partia på raudgrøn side har lagt fram sine alternative budsjett og alle føreslår auka støtte til fleire nynorsktiltak. Forslaga vil vere viktige i dei komande forhandlingane med Arbeiderpartiet om det endelege statsbudsjettet.
Senterpartiet skriv i sitt alternative statsbudsjett: «Eit nynorskløft skal sikre at nynorsk språk og kultur får vekse og vere synleg i heile landet. Nynorsken er eit symbol på mangfald og sjølvråderett – og ein nøkkel til å forstå oss sjølve som nasjon.»
– Det er stort behov for eit nynorsk kulturløft, og Nynorsk forum har spelt inn ei omfattande liste over tiltak til familie- og kulturkomiteen, med forslag som vil styrkje kåra for nynorsken og nynorskbrukarane i Noreg. Denne lista har dei raudgrøne tydelegvis merka seg, seier Opsvik.
Dagleg leiar i LNK, Svein Olav B. Langåker, er tydeleg på at fleire departement må ta ansvar for nynorsken.
– Alle offentlege organ har etter språklova eit ansvar for å fremja nynorsk. LNK har lenge arbeidd for at det skal koma fleire læremiddel på nynorsk for vaksne innvandrarar. Det må bli lettare å driva opplæring på nynorsk for nye nordmenn, og det har store fordelar for integreringa. Me er svært glade for at Miljøpartiet Dei Grøne vil prioritera 10 millionar kroner til dette, og håpar at stortingsfleirtalet vil samla seg om ei auka støtte. Dette feltet har vore nedprioritert for lenge, og det er svært viktig for integreringa av innvandrarar i nynorskkommunane.
Senterpartiet vil auka støtta med:
1 million til Det Norske Samlaget
1 million til Det Vestnorske Teatret
1 million til Noregs Mållag
1 million til Nynorsk kultursentrum
1 million til Teater Vestland
1,5 million til Jakob Sande – senter for forteljarkunst
1 million til tilskotsordningar for digitale læremiddel på nynorsk
Sosialistisk Venstreparti vil auka støtte med:
1 million til Noregs Mållag
1 million til Nynorsk kultursentrum
950.000 til Nynorsk bedriftsforum
3 millionar til Teater Vestland
Raudt vil auka støtta med:
5 millionar til Det Norske Samlaget til utvikling av nynorsk barne- og ungdomslitteratur
1 million til Noregs Mållag
Miljøpartiet Dei Grøne vil auka støtta med:
10 millionar til å fremje nynorsk og dialekt i vaksenopplæringa for innvandrarar
10 millionar til Det Norske Teatret
3 millionar til Det Vestnorske Teatret
3,5 millionar til Det Norske Samlaget
1 million til Noregs Mållag
MDG skriv også i sitt alternative statsbudsjett: «Norge har også to offisielle skriftspråk, institusjoner og organisasjoner som jobber for en reell likestilling mellom nynorsk og bokmål må styrkes».
Alle partia som skal forhandla med Arbeidarpartiet om statsbudsjettet vil gi millionar i støtte til fleire nynorsktiltak.
Alle partia på raudgrøn side har lagt fram sine alternative statsbudsjett og alle føreslår auka støtte til fleire nynorsktiltak:
Senterpartiet skriv at eit «nynorskløft skal sikre at nynorsk språk og kultur får vekse og vere synleg i heile landet. Nynorsken er eit symbol på mangfald og sjølvråderett – og ein nøkkel til å forstå oss sjølve som nasjon.»
Senterpartiet vil auka støtta med:
1 million til Det Norske Samlaget
1 million til Det Vestnorske Teatret
1 million til Noregs Mållag
1 million til Nynorsk kultursentrum
1 million til Teater Vestland
1,5 million til Jakob Sande – senter for forteljarkunst
1 million til tilskotsordningar for digitale læremiddel på nynorsk
Sosialistisk Venstreparti vil auka støtte med:
1 million til Noregs Mållag
1 million til Nynorsk kultursentrum
950.000 til Nynorsk bedriftsforum
3 millionar til Teater Vestland
Raudt vil auka støtta med:
5 millionar til Det Norske Samlaget til utvikling av nynorsk barne- og ungdomslitteratur
1 million til Noregs Mållag
Miljøpartiet Dei Grøne vil auka støtta med:
10 millionar til å fremje nynorsk og dialekt i vaksenopplæringa for innvandrarar
10 millionar til Det Norske Teatret
3 millionar til Det Vestnorske Teatret
3,5 millionar til Det Norske Samlaget
1 million til Noregs Mållag
Partiet skriv: «Noreg har òg to offisielle skriftspråk, institusjonar og organisasjonar som jobbar for ein reell likestilling mellom nynorsk og bokmål må styrkast».
Nynorskstafetten er på rundreise i Rogaland i november.
Noregs Mållag og Norsk Målungdom fyller opp ein stafettbil med materiell og folk i nynorskens teneste. Nynorskstafetten er eit samarbeid med lokallaga, Nynorsksenteret, Nynorsk bedriftsforum, Nynorskommunane (LNK) og Nynorsk kultursentrum.
Gjennom tre heile veker vert det snakka om nynorsk med ordførarar, kommunedirektørar, oppvekstsjefar, tilsette i barnehagar og på skular, på bibliotek og med lokalt næringsliv for å nemna nokre. På kvelden er det mållagsmøte med lokale mållag og kanskje kulturkveldar.
Nynorsk bedriftsforum skipar til lunsjmøter med Linda Eide, og oppmodar og inspirerer lokalt næringsliv til å nytta nynorsk og bli nynorskbedrifter.
– For Mållaget er dette eit svært godt høve til å få snakka direkte med mange som er svært viktige for nynorsk skriftspråk i det daglege. Då er det avgjerande at kommunane ser kor viktige dei er for skriftspråket i lokalsamfunnet, seier Peder Lofnes Hauge, leiar i Noregs Mållag.
Tre veker med Nynorskstafetten i Rogaland opna med Språk til lunsj i Suldal på Suldal kulturhus sist veke. Hovudtrekkplasteret Linda Eide og Nynorsk bedriftsforum inviterte det lokale næringslivet til ein prat om nynorsk i næringslivet.
Tysdag siste veke inviterte Rogaland fylkeskommune til plandag for lærarar. Den er i Stavanger, og då innleidde Synnøve Marie Sætre, senterleiar på Nynorsksenteret, om måtar for å styrkja språkleg sjølvtillit og andre metodar i nynorskopplæringa. Prosjektmedarbeidar for Meir mål i Rogaland, Trond Salte, snakka om prosjektet og tilboda til LNK, og Molde vgs snakka om korleis dei arbeider med å skapa språkleg sjølvtillit hjå nynorskelevar.
Molde vgs har sett i verk tiltak for å få nynorskelevar til å halda på språket sitt, og dette er eit svært aktuelt emne også for dei vidaregåande skulane i Rogaland.
Starten på Nynorskstafetten var i Språkåret 2013. Då feira Noregs Mållag og Norsk Målungdom Ivar Aasen med å reisa på Nynorskstafett i godt over 150 dagar. Seinare har det blitt om lag tre veker kvar haust.
Den fyrste haustveka var Nynorskstafett-bilen i Sauda, Suldal, Hjelmeland, Strand og Forsand. I veke to (10. til 14. november) skal Nynorskstafetten til Stavanger, Sola, Sandnes, Gjesdal og Bjerkreim. Den siste veka (frå 17. til 21. november) skal stafetten til jærkommunane Klepp, Hå og Time.
Du kan sjå programmet for alle dagane her: https://www.nm.no/kalender/
– Regjeringa lovar ein aktiv språkpolitikk og har gode tiltak i sitt budsjettframlegg, men gløymer at institusjonane er avgjerande for språket, seier sekretær for Nynorsk forum, Olav Øyehaug Opsvik.
Regjeringa sitt framlegg til statsbudsjettet inkluderer ein auke på 400 000 kroner til Noregs Mållag og 1 000 000 kroner til Teater Vestland.
– Det er godt at regjeringa lyttar og kjem viktige nynorskinstitusjonar i møte, men dette blir smular i forhold til dei viktige tiltaka som dei 21 institusjonane og organisasjonane i Nynorsk forum har spelt inn til regjeringa i fire år allereie, seier Olav Øyehaug Opsvik, sekretær for Nynorsk forum i ei pressemelding.
I framlegget frå Kultur- og likestillingsdepartementet blir det peika på at det er viktig med ein aktiv språkpolitikk for å ta vare på nynorsk språk, som det minst brukte av dei to jamstilte norske språka.
Departementet peikar mellom anna på utfordringar knytte til språkbyte frå nynorsk til bokmål hjå elevar på ungdomstrinnet og vidaregåande skule.
– I Nynorsk forum sitt framlegg til departementet har me mellom anna konkrete tiltak for å få meir kunnskap og bøte på dette problemet, noko som me har fått eingongsløyving til tidlegare, seier Opsvik, som er skuffa over at dette ikkje er prioritert i budsjettframlegget til regjeringa.
Regjeringa løyver også meir pengar til Nasjonalbiblioteket sitt arbeid med norske språkmodellar.
– For framtida til norsk språk er det avgjerande at regjeringa tek tak i utfordringane som kjem med dei store generative språkmodellane og kunstig intelligens, seier Opsvik.
Trass i nokre lyspunkt saknar sekretæren fleire tiltak for nynorskinstitusjonane.
– Me har i mange år kommunisert tydeleg om behovet for å tetta gapet mellom dei to nasjonalteatera våre, sidan Det Norske Teatret ligg langt under Nationaltheatret. Dessutan trengst det ei styrking av ordboksarbeidet ved Universitetet i Bergen og andre kritiske språkpolitiske tiltak.
– I innspelet vårt til regjeringa bad me om eit nynorsk kulturløft med tiltak på til saman 36 millionar kroner. Dette burde passa godt med regjeringa sine utspel om kulturløft i heile landet og ein aktiv språkpolitikk. No har me trua på at dei fire budsjettpartnarane til Arbeidarpartiet kan kan bidra til å realisera språkpolitikken desse partia er samde om, avsluttar Opsvik.
Nynorsk forum er ei samanslutning av dei viktigaste nynorskinstitusjonane, -organisasjonane og -bedriftene, som mellom anna sender felles innspel til regjering og storting om statsbudsjettet.
Noregs Mållag – kr 1 000 000
Noregs Mållag har hatt medlemsvekst og avslutta 2024 med ny rekord på 16 000 medlemmar. Samstundes er språklova komen, og rettane til nynorskbrukarane er styrkte, utan at det er sanksjonar for brot på desse. Noregs Mållag treng auka støtte for å gje betre tilbod til nynorskbrukarane. Vi viser elles til søknaden frå Noregs Mållag.
Det Norske Samlaget – kr 3 500 000
Behovet for nynorsk litteratur for barn og ungdom er stort. Den mest effektive måten å sikre fleire utgjevingar av lettlesen og populær nynorsk litteratur for barn og unge er å styrkje tilskotet til Det Norske Samlaget. Styrking av Samlaget vil styrke nynorsktilbodet i bibliotek og bokhandlar i heile Noreg. Vi viser elles til søknaden frå Det Norske Samlaget.
Nynorsk kultursentrum: Nynorsk som nasjonalt skriftspråk – kr 2 000 000
Nynorsk er svekka som skule- og samfunnsspråk i nokre enkeltområde på 2000-talet. Dette gjeld særleg i Gudbrandsdalen, Valdres, Hallingdal, Telemark, Agder, på Nordmøre og rundt Stavanger, Haugesund, Bergen, Ålesund og Molde. Nynorsk kultursentrum vil saman med Nynorsksenteret og LNK kome tett på desse 16-åringane. Nynorsk kultursentrum er svært takksam for eingongsløyvinga som kom til dette føremålet i revidert nasjonalbudsjett i 2023.
Målet er at framleis at dette skal vere eit fast prosjekt med fast løyving. Vi viser elles til søknaden frå Nynorsk kultursentrum.
Nynorsk kultursentrum: Diktarheimen Midtbø – kr 500 000
Diktarheimen etter Halldis Moren og Tarjei Vesaas syner viktig kulturhistorie. Denne kan no verte permanent open for publikum av Nynorsk kultursentrum, som frå før av driv Vinjesenteret for dikting og journalistikk i same grenda. Det manglar offentleg finansiering til å få dette på plass, og sikre ålmenta varig tilgang til Midtbø. Vi viser elles til søknaden frå Nynorsk kultursentrum.
Ordbokarbeid ved UiB
Norskrevisjonen av Ordbok a-h er kalkulert til 75 årsverk. Auken in løyving til Norsk Ordbok a-h må derfor halda fram og styrkast slik at NO-redaksjonen blir på minst ti personar pluss støttepersonell. Vi viser elles til søknaden om tilskot for 2026 frå Universitetet i Bergen.
Nynorsk scenespråksenter – kr 3 000 000
Nynorsk Scenekunstspråksenter, etablert i regi av Teater Vestland, er det første nasjonale senteret for vidareutdanne skodespelarar i å nytte nynorsk som scenespråk. Senteret vil og ta vare på dialektmangfaldet og lære skodespelarane å nytte nynorsk med kva som helst dialektklangbotnen. Senteret har ambisjonar om å setje varige avtrykk i norsk scenekunst og film. Senteret tilbyr etterutdanning for inntil fem skodespelarar i halvåret, med mål om å lære skodespelarar å nytte nynorsk på scena og lære skodespelarar metodar for tileigning avnorske dialektar og korleis nytte nynorsk i dialektklangbotn. Teateret har fått 5,2 millionar frå mellom anna Sparebankstiftinga (3 millionar), KUD (1 million) og Vestland Fylkeskommune (1,2mill) til eit pilotprosjekt som går frå 2023 til og med juni 2026. For å sikre stabil drift av senteret og vidare utvikling av tilbodet, er det naudsynt med ei permanent løyving på 3 millionar kroner i statsbudsjettet for 2026.
Teater Vestland – kr 3 000 000
Det har vore ein føresetnad at staten skulle auke sitt tilskot i samsvar med teateret sine auka utgifter. Fylke og kommune har hatt tillit til at staten, ved Kulturdepartementet, følgjer opp varsla tilskotsauke når Nynorskhuset sto ferdig i 2023. Om teateret ikkje får på plass auka løyve til husleigeutgifter i revidert, vil det få konsekvensar som vil ramme vårt viktige samfunnsoppdrag som nynorsk turneteater hardt. Teater Vestland vil vere avhengig av ei total auke i tilskot på 4,3 mill. Dette vil etter, romartalsvedtaket, utgjere 3,0 mill. kr. frå staten.
Det Vestnorske Teatret – kr 3 000 000
Utfordringa til DVT er at midlane til produksjon går ned for kvart år, slik ein kan sjå i grafen under. Denne viser at vi har hatt fallande midlar til produksjon sidan 2017 til no, med unntak av auka tilskot til Scene 2 i 2023. Dette heng saman med at auke i løyvingar ikkje møter den auken som er i løn og andre faste kostnader.
Nynorsk bedriftsforum – kr 950 000
Nynorsk bedriftsforum har raskt etablert seg som ein viktig aktør for språket, der fleire små og store bedrifter samlar seg om eit felles engasjement for betre vilkår for nynorsk også i næringslivet. Nynorsk forum ber departementet prioritere ei grunnløyving til organisasjonen som kan sikre ei stabil minimumsdrift.
Det Norske Teateret – kr 10 000 000
I budsjettinnst. S. nr. 12 (1990–91) slo familie- og kulturkomiteen fast at Det Norske Teatret og Nationaltheatret er likestilte riksscener. Særleg etter 2000 har avstanden mellom dei to i løyvingar auka. DNT er eit like stort teater, held eit like høgt kunstnarleg nivå̊ , når like stort publikum og er minst like utviklande for scenekunsten og dessutan banebrytande for mangfald og representasjon som Nationaltheatret er. Nynorsk forum meiner kultur- og
likestillingsdepartementet må kutte avstanden mellom dei to teatera, og set pris på at kravet er kome delvis i møte med ein auke på 15 millionar kroner i budsjettet for 2025. Auken kompenserer berre delvis for manglande auke tidlegare år og Nynorsk forum ber difor om ein ytterlegare auke på 10 millionar kroner. Dette er nødvendig oppfølging av språklova, og kravet om reell jamstilling mellom bokmål og nynorsk. I arbeidet med språklova slo
kulturdepartementet fast at DNT «spelar ei vesentleg rolle for å fremje nynorsk og gje språket
ei sentral rolle i samfunnet».
Tiltak innafor rammene
Det er nødvendig å styrkje innkjøpsordningane for barn og ungdom og å etablere ei støtteordning for ny norsk dramatikk. Desse må vere innretta slik at nynorskdelen vert høg.
Vi er uroa over at overgangen frå eigne nynorskordningar til nynorsk som eitt av fleire
kriterium har ført til lågare løyvingar til nynorsktiltak frå Kulturrådet.
Nynorsksenteret, LNK og Noregs Mållag inviterer til digitalt seminar! Meld deg på i dag!
Digitalt seminar: Korleis bli nynorsk folkevald på 1-2-3!
Tid: Måndag 20. oktober klokka 12.00-12.30 og klokka 19.30-20.00
Påmelding: https://nettskjema.no/a/nynorskfolkevald
Kva kan du som kommunestyrerepresentant gjere for nynorsken i kommunen din? Korleis bli ein god nynorskkommune? Vi inviterer alle kommunestyrepresentantar som ynskjer å setje seg meir inn i saksfeltet til digital seminar.
Nynorsk i opplæringa
ved Synnøve Marie Sætre, senterleiar ved Nynorsksenteret på Høgskulen i Volda
– Born og unge sine språkrettar
– Språk i barnehage og skule
– Nynorsk i vaksenopplæringa
Nynorskkurs og andre tilbod frå LNK (Landssamanslutninga av nynorskkommunar)
ved Svein Olav Langåker, dagleg leiar i LNK
– Kurstilbod for lærarar i grunnskulen og sakshandsamarar
– Språkbruksplan
– KI, språkteknologi og kva kommunane må passa på
Gjeremålsliste for nynorsk folkevalde
ved Hege Lothe, informasjons- og organisasjonsrådgjevar i Noregs Mållag
– Oppvekstmelding (kjem i kommunestyret kvart år)
– be om rapportering om nynorsk og tiltak for nynorsk
– Folkebibliotek og kulturpolitikk
Nynorsksenteret, LNK og Noregs Mållag inviterer til digitalt seminar! Meld deg på i dag!
Digitalt seminar: Korleis lage best mogleg nynorskskule?
Tid: Måndag 20. oktober klokka 14.15-15
Målgruppe: Skulebyråkratar og rektorar i kommunar med nynorskskular eller nynorskklassar.
Påmelding: https://nettskjema.no/a/nynorskskule
Rammer rundt opplæringa
ved Synnøve Marie Sætre, senterleiar ved Nynorsksenteret på Høgskulen i Volda
– Born og unge sine språkrettar. Om læremiddel, skriveprogram mm
– Kva er god opplæring i skulen?
– Nynorsk i vaksenopplæringa
Nynorskkurs og andre tilbod frå LNK (Landssamanslutninga av nynorskkommunar)
ved Svein Olav Langåker, dagleg leiar i LNK
– Kurstilbod for lærarar i grunnskulen
– Språkbruksplan
– Tilbod om Norsk barneblad, Framtida Junior og Pirion til elevane, skrivekurs til elevane
– KI, språkteknologi og kva kommunane må passa på
Kor viktig opplæringa i kommunane er for språkleg fridom
ved Hege Lothe, informasjons- og organisasjonsrådgjevar i Noregs Mållag
Vinjesenteret opnar dørene til Litteraturdagane på torsdag. Interessa har vore stor, festivalpassa er alt utselde, og til fleire av programpostane er det få billettar igjen.
– At fleire av programpostane nærmar seg utselde, viser at Litteraturdagane verkeleg har funne si form. Eg gler meg til å sjå publikum møte alt frå nye stemmer i norsk litteratur til dei godt etablerte, seier Yngve Knausgård, som er festivalsjef og museumsleiar ved Vinjesenteret i ei pressemelding.
Festivalen opnar torsdag kveld med Mímir Kristjánsson i samtale om boka Pabbi. Seinare same kveld møter publikum globetrotter Gunnar Garfors, som deler erfaringane sine frå reiser langs ekvator og polarsirklane. Fredagen byr på nye litterære stemmer, aktuelle samfunnssamtalar og ein pulserande konsert med Symre.
Laurdag får publikum møte vinnaren av Tarjei Vesaas’ debutantpris Anna With, og Karl Ove Knausgård skal halde det tradisjonsrike Vesaas-føredraget. Under festkvelden på Edland får Eldrid Lunden tildelt Storegutprisen, og Ine og Edvard Hoem vil saman med pianisten Andreas Ulvo gi publikum ei sterk konsertoppleving.
– Det er noko heilt spesielt når vi får huset fullt av folk som kjem for litteraturen. Vi har sett saman eit program som vi håpar både rører og inspirerer, seier Ea Kristine Bakken, som er vertskapsansvarleg ved Vinjesenteret.
– Vi ønskjer at Litteraturdagane skal vere både tankevekkande og nære, med rom for dei store spørsmåla – men òg for latter, musikk og fellesskap, avsluttar Knausgård.
– Valresultatet har gjeve nynorsken tryggleik. Med dette stortingsfleirtalet står sidemålsordninga stødig vidare. No skal vi løfte nynorsken framover, seier leiar i Noregs Mållag, Peder Lofnes Hauge.
I 127 dagar har målfolk frå nord til sør og frå aust til vest jobba saman for kampanjen Nynorsk i skulen for alle. Målet har vore å vise kor viktig sidemålsordninga er for nynorsken som nasjonalt språk.
– Eg er stolt over det vi har fått til inn mot dette valet, seier mållagsleiaren i ei pressemelding.
Krev raudgrønt nynorskløft
Arbeidarpartiet må få med seg Senterpartiet, SV, Raudt og MDG for å danne fleirtal i Stortinget.
– Nynorsken har mange vener i desse partia. Difor ligg alt til rette for ein meir offensiv nynorskpolitikk denne perioden, seier Peder Lofnes Hauge, som har ei liste med fem krav:
1: Sats på sidemål
2: Grunnlovfest nynorsk
3: Styrk digital nynorsk
4: Sikre nynorsk i lærarutdanninga
5: Gje eit økonomisk løft for nynorsk kultur
– Regjeringa må styrkje sidemålsordninga. Den systematiske opplæringa bør ta til langt tidlegare enn i dag, og vi må ha lærarar som fremjar gode haldningar til nynorsk og kan drive god opplæring i og på nynorsk, seier Peder Lofnes Hauge.
Han er også oppteken av at det må bli meir nynorsk over alt – særleg på internett. Noregs Mållag krev ein handlingsplan for norskspråkleg digitalisering.
– Dei store teknologiselskapa sit med altfor stor makt over språkutviklinga i Noreg, både i klasseromma og samfunnet elles. Vi må ta tilbake makta over utviklinga, seier Peder Lofnes Hauge.
Lærar Mariann Øygard Sjøvold ved Sund ungdomsskule kunne ikkje forstå kvifor dei skulle vera nøgde med valheftet frå Faktisk.no berre på bokmål. Ei knapp veke etter står ho med heftet på nynorsk.
Tenk er skuleavdelinga til Faktisk.no og jobbar med kjeldemedvit og kritisk mediebruk på fleire ulike måtar og arenaer. Mesteparten av innhaldet deira er på bokmål.
Då Mariann Øygard Sjøvold fekk sjå det gode valheftet deira på bokmål, tok ho kontakt med Tenk.
– Faktisk.no, har laga eit supert valhefte til ungdomsskuleelevar. Men, det var berre på bokmål. Etter at Mariann kontakta dei, så har dei jobba på spreng for å omsetja heftet til nynorsk, skriv rektor Anne Hufthammer på Sund ungdomsskule til LNK.no.
Sølve Kuraas Karlsen er leiar i Tenk. Han er glad for spørsmålet frå Sund ungdomsskule. På kort tid er heftet lasta ned 450 gonger. Det er mykje for dei, og viss ein gangar med 25 elevar i ein klasse, så blir det fleire tusen elevar som har fått bruka valheftet.
Mesteparten av innhaldet til Tenk er digitalt, men berre ein liten brøkdel er på nynorsk. Tenk vil gjerne at flest mogleg skal bruka opplegga deira. Om det er eit behov for stoff på nynorsk, så seier Sølve Kuraas Karlsen at det er enklare for dei å bruka det som pressmiddel for å få bruka pengar på omsetjing.
– Me er berre fire stykk, og det er avgrensa for kor mykje me klarer å omsetja. Me pressar på for meir på nynorsk, men er avhengig av meir finansiering viss me skal klara det, seier han til LNK.no.
Tenk har fått innvilga grunnstøtte frå Utdanningsdirektoratet på over 22,8 millionar kroner frå juli 2024 og ut juni 2027.
Utdanningsdirektoratet har ikkje stilt krav til at innhaldet på Tenk skal vera på nynorsk.
LNK og resten av nynorskrørsla har i fleire år tatt til orde for at Utdanningsdirektoratet må stilla språkkrav til læringsressursane dei gjev pengar til.
Då Stortinget vedtok ny opplæringslov i juni 2023, valde dei å ikkje lovfesta krav om nynorskversjon av læringsressursar utvikla til bruk i skulen, slik mellom anna Noregs Mållag, LNK, Språkrådet, Utdanningsforbundet og ei lang rekkje norske ordførarar kravde. Derimot bad dei departementet undersøkja korleis situasjonen er i skulen.
Rett før sommaren la Utdanningsdirektoratet fram ein rapport som viser at det er færre læringsressursar på nynorsk enn på bokmål, og det er ofte vanskeleg å finna fram til innhald på nynorsk.
I den ferske rapporten «Læremidler i grunnskoler og videregående skoler» slår Riksrevisjonen fast at nynorskversjonen av læremiddel kjem seinare enn bokmålsversjonen.
– Dette er ein situasjon som vi er veldig godt kjent med, men det er likevel viktig at vi får rapportar frå Riksrevisjonen som stadfestar det vi i Mållaget har sagt så lenge, seier leiar i Noregs Mållag, Peder Lofnes Hauge i ei pressemelding.
Opplæringslova krev at læremiddel skal vere tilgjengelege på nynorsk og bokmål til same tid og same pris. Undersøkinga Riksrevisjonen har gjort viser at berre kvart fjerde trykte læremiddel kjem på nynorsk til same tid som læremiddelet på bokmål.
Må vente i fleire månadar
26 prosent av lærebøkene kjem først etter 3–4 månadar, skriv Riksrevisjonen.
– 3–4 månadar inn i skuleåret er november og desember. Nynorskelevar kan ikkje gå utan læremiddel fram til jul. Her må departementet gjere tiltak slik at lovene dei lagar blir følgde, seier Peder Lofnes Hauge.
«Ikkje tilfredsstillande» læremiddelsituasjon
Riksrevisjonen har konkludert med vurderinga «ikkje tilfredsstillande» for læremiddelsituasjonen i norsk skule, og skriv at:
«Skuleeigarane kjøper ikkje inn læremiddel og utstyr som dekkjer behova til skulane. Det gjer at elevane får ulike føresetnader for læring og fører til at lærarane brukar unødvendig mykje tid på å kompensere for manglande læremiddel.
Kunnskapsdepartementet sørgjer ikkje for at det blir produsert læremiddel som dekkjer behova til alle elevar i alle fag. Det gjeld særleg tilrettelagde læremiddel og læremiddel til elevar i fleire yrkesfag og fag med få elevar på landsbasis.»
– Eg krev at kunnskapsministeren tek tak i dette straks og viser at nynorskelevane er like mykje verde for ho som bokmålselevane, seier Peder Lofnes Hauge.
Kva må vi gjere for å sikre eit sterkt og levande norsk språk i framtida? Under Arendalsveka inviterer Nynorsk forum til ein språkpolitisk verkstad som ser 25 år fram i tid.
Her møtest politikarar, forskarar og språkfolk for å løfte blikket og diskutere kva som faktisk skal til for å sikre framtida til både nynorsk, bokmål og norsk språk
generelt.
– Språkpolitikken i Noreg er ofte prega av kortsiktig debatt og enkeltsaker. Derfor inviterer vi ein samtale med eit større perspektiv der vi skal løfte blikket og diskutere nokre av dei mest grunnleggjande utfordringane norsk språk står overfor i åra som kjem. To tema står sentralt i diskusjonane: stoda for norsk fagspråk og dei språklege konsekvensane av makta teknologigigantane har over den digitale infrastrukturen vår, seier ordstyrar for dagen Olav Øyehaug Opsvik. Han er direktør for Nynorsk kultursentrum og sekretær for Nynorsk forum.
Både politiske og faglege røyster som er sentrale i språklandskapet deltek i debatten. Blant deltakarane er stortingsrepresentant Lise Selnes (Ap), statssekretær Marianne Wilhelmsen (Ap), språkforskarane Unn Røyneland (UiO) og Marita Kristiansen (UiB) og direktør i Språkrådet Åse Wetås. Svein Olav Langåker frå Nynorskkommunane og Peder Lofnes Hauge frå Noregs Mållag deltek også med viktige perspektiv.
Arrangementet er ope for alle, og passar for deg som er oppteken av demokrati, kultur og framtida til norsk språk. Arrangementet blir også strøymt.
Tid og stad: Måndag 11. august kl. 11.30–13.30, Kulturkammeret, Kraftverket Scene
Arrangør: Nynorsk forum
