Heim Nyhende Gode råd om sidemål

Gode råd om sidemål

Sundvollen-erklæringa fortel at den nye regjeringa vil ha ei meir engasjerande sidemålsundervising. Ingen kan vere usamde i dette, så her blir det full støtte både frå målfolket og alle landets norsklærarar, skriv Torgeir Dimmen.

 

Dimmen er leiar for Nynorsksenteret og ser fram til eit godt samarbeid med den nye leiinga i Kunnskapsdepartementet for å nå dette målet.

Den nye læreplanen for norskfaget er eit godt grunnlag for betre sidemålsundervising. I formålsteksten til faget står mellom anna dette: «Det språklege mangfaldet [i Norge] er ein ressurs for barns og unges språkkompetanse. Med utgangspunkt i denne språksituasjonen skal barn og unge få eit bevisst forhold til språkleg mangfald og lære å lese og skrive både bokmål og nynorsk», skriv Dimmen i ein kommentar hjå Bergens Tidende.

Dimmen legg vekt på at skriftspråket nynorsk korkje er eksotisk eller uvanleg. Det har vore ein sjølvsagd del av norsk språk- og kulturhistorie i godt over 100 år og det er i dag bruksspråket til om lag 600 000 nordmenn.

– Nynorsk er formelt likestilt med bokmål, det kan brukast over alt i norsk samfunnsliv, og det blir forstått av alle som har ein eller annan variant av norsk som morsmål. Det er ikkje eit framandspråk, og elevane startar på eit nivå langt over null. Med andre ord: At vi har eit mylder av dialektar, to norske skriftspråk, samisk og ein flora av gamle og nye innvandrarspråk er ikkje eit problem. Det er ein ressurs. Denne ressursen er altfor dårleg utnytta i språkundervisinga i dagens skule, skriv Dimmen.

I kronikken lanserer Dimmen tre grep for å få ei meir engasjerande sidemålsundervisning:

  • Tidleg start: Dette er det pedagogiske mantraet i mange fag i dag. Jo før ein byrjar, dess lettare og betre lærer ein den aktuelle ferdigheita.
  • Mengdetrening: Nynorske tekstar bør brukast i alle fag på alle klassetrinn, ikkje berre i utvalde norsktimar på ungdomstrinnet.
  • Lærarkompetanse: Gode læreplanar, lærebøker og læringsressursar er viktig, men aller viktigast er den kompetente og engasjerte læraren.

 

NYNORSK INSPIRASJON

Tilbyr digitalt språkkurs for kommunetilsette

Øygarden kommune har utarbeidd eit digitalt språkkurs som handlar om grunnleggjande nynorsk grammatikk og oppgåver undervegs. Kurset er lagt inn i KS Læring. Deltakarane vert...

Klar med nynorskkurs for lærarar

Kurset er laga for at lærarar som skal bruka nynorsk og undervisa i nynorsk skal bli trygge nynorskbrukarar. På oppdrag frå Bergen kommune har Nynorskkommunane...

Kurstilbod for skular og barnehagar

Arbeidet for å styrkja språkopplæringa i det offentlege er ei prioritert oppgåve for Landssamanslutninga av nynorskkommunar (LNK). Kursa våre blir administrerte og gjennomførte av Fretland...

Språklova: Dette er dei viktige paragrafane for nynorskkommunane

Frå og med 1. januar 2022 er nynorsk og bokmål formelt jamstilte og likeverdige språk på alle samfunnsområde. Formålet med lova er...

Har kommunen din levert høyringssvar om ny opplæringslov?

Arbeidet med ny opplæringslov er svært viktig for nynorskelevane og nynorskkommunane. LNK oppmodar alle medlemskommunane sine om å setja tydelege krav til...

Nytt samarbeid skal styrka nynorsken i barnehagane

Pirion og Sunnfjord kulturskule har laga til ei digital kursrekkje som skal hjelpa til med å styrkja nynorskarbeidet i barnehagane.

MEST LESE

Jubel for 16 000 medlemer i Mållaget

Medlemsauken i Mållaget held fram, og 12. desember nådde Noregs Mållag 16 000 medlemer for fyrste gong sidan 1985. – Medlemer er sjølve grunnlaget for ein...

Nynorsken held stand – fleire lyspunkt enn utfordringar

I 2023 hadde Noreg 72 498 nynorskelevar i skulen, ein nedgang på rundt 9000 samanlikna med 1993 då talet var 81 668. Samstundes har bokmålselevar...

Gledeleg med viktig nynorskstøtte frå SV

SV vil prioritera fire millionar til nynorske læremiddel for vaksne innvandrarar og éin million i støtte til Noregs Mållag. – Det svært gledeleg at SV...

Leselyst, formidling, skule og bibliotek på Falturiltuseminaret

Falturiltu-seminaret samlar forfattarar, forlagsfolk, fagfolk, forskarar, studentar, lærarar, bibliotekarar og andre som jobbar med formidling av nynorsk barne- og ungdomslitteratur. Meld deg på no! Torsdag 7.11...