Denne helga opnar Nynorskhuset i Førde. Målet er rett og slett å bli eit nasjonalt kraftsentrum for språk og kultur.
– Sogn og Fjordane er på mange måtar det nynorske grunnfjellet. Folk her har eit sterkt språkengasjement, og kultur-og medieinstitusjonane har i stor grad bidrege til å skape det engasjementet. Slik sett var det heilt naturleg at Nynorskhuset skulle ligge i Førde, seier Margunn Grytten Selvik, som er leiar av styringsgruppa i Nynorskhuset og direktør for Teater Vestland AS.
Felles grunnmur
Nær 5500 kvadratmeter fordelt på fem etasjar midt i Førde sentrum er det blitt, og dei er der alle saman; Teater Vestland, NRK Vestland med Nynorsk mediesenter og avisa Firda med Nynorsk avissenter. Om mediebedriftene og kulturinstitusjonen har ulike oppdrag, står dei alle på ein solid grunnmur forma av det nynorske språket. Og det var altså dette som var kongstanken då Arve Sandal fekk ideen til storstova for over seks år sidan; at leigetakarane i huset gjennom eit fysisk fellesskap skulle inspirere og styrkje kvarandre og samla vere ei viktig motvekt til den pågåande forvitringa av nynorsken.
No er alle verksemdene med til saman 105 tilsette vel i hus. Den komande helga brakar det laus med eit tettpakka opningsprogram der alle leigetakarane på ulike vis har vore involvert på arrangementssida: Urpremiere på teaterstykket «Tollak til Ingeborg» av Tore Renberg, Linda Eides språksjåv, ein stor språkkonferanse, familiefest og konsert med Synne Vo.
Styrkt rekruttering
Redaksjonssjef i NRK Vest, Terje Gilleshammer, seier til NPK at den 31 mann store staben er svært glade for endeleg å vere på plass i nye og framtidsretta lokale. Sjølv om vegen fram til realisering av bygget har teke tid, har den også heile tida vore prega av velvilje og entusiasme, fortel han. Gilleshammer peiker særleg på samlokaliseringa av Nynorsk mediesenter og Nynorsk avissenter som ein av dei svært viktige bonusane det nye huset gir:
– Samla har begge mediesentra kvart år lært opp 20 nye nynorskjournalistar, men på ulike plassar. No kan me ha felles undervisning og felles førelesarar, og ikkje minst tilby elevane eit mykje større sosialt felleskap. Det vil gje oss ein unik posisjon i høve til rekruttering framover.
I mål med maratonet
Margunn Grytten Selvik fortel at dei tre aktørane på huset er samla gjennom ei felles styringsgruppe, som skal sjå til at Nynorskhuset fyller føremåla:
– Hovudoppgåva til huset er å styrke dei miljøa som allereie er her, mellom anna ved indremedisinske aktivitetar som fagleg samarbeid på tvers og felles sosiale tiltak. Men Nynorskhuset skal også vere eit hus for alle, og der me til dømes går saman om å tilby publikum kurs og konferansar. Opningshelga er eit godt døme på det, seier ho.
Første etasje er sjølve hjartet i bygget. I tillegg til den store teatersalen, husar den foajeen med restauranten Røyst, som er open fem dagar i veka. Det store arealet også eit amfi til mindre framsyningar og samtaler og ei sone med bøker.
– Det finst nynorskhus i Oslo og nynorskscene i Bergen, og klynger er heller ikkje uvanleg. Me veit likevel ikkje om andre stader som har den same kombinasjonen som oss, eller med så mange tilsette. Det er uansett unikt for oss. Med det sagt, burde det ha vore nynorskhus i alle byar, seier Grytten Selvik, som gleder seg til å sparke i gang opningshelga.
Ho samanliknar den siste tida som å ha vore på på oppløpssida på eit langt maraton – og der målstreken endeleg er i sikte:
– Den siste tida har det vore eit tett samarbeid mellom alle tre verksemdene, og det er så kjekt å sjå at det alt no er blitt skapt mange sterke relasjonar på tvers av verksemdene. No er vi veldig klare til opningshelg – her er skikkeleg festivalstemning allereie! (©NPK)
