Heim Nyhende - Haldningsendring må til

– Haldningsendring må til

Folk flyttar frå byen til nabokommunar med god økonomisk utvikling. Det pressar nynorsken, meiner Oddvar Skre.

– Vi ser stor overgang frå nynorsk til bokmål i ungdomsskulen, seier Oddvar Skre, skulemålsansvarleg i Hordaland Mållag.

Han gir døme ved å vise til nabokommunar rundt Bergen, som Askøy, Lindås og Fjell. Han gir innflyttinga frå Bergen ein stor del av skulda for at nynorsken i desse kommunane no er på vikande front. Brubygging og oljeverksemd er blant årsakene til at bergensarar finn det attraktivt å flytte ut i distriktet.

– Vi ser til dømes at språkpresset på Askøy auka då bompengane mellom Bergen og Askøy forsvann, forklarer Skre.

Nynorsk blir framandspråk

Biletet er likevel ikkje eintydig.

– Andre plassar, som i Os kommune, ser nynorsken ut til å halde seg, føyer han til.

– Kva går tapt i dei kommunane som gir etter for bokmålspress?

– Elevane får bokmål som førstespråk. Dermed lærer dei ikkje nynorsk før i åttande klasse. Dei får då nynorsk som framandspråk, sjølv om dei har mest nynorsk i dialektane sine.

Skre meiner det må ei haldningsendring til. Mange foreldre har negative haldningar til nynorsk frå eiga undervisning.

– Det finst ei generelt negativ haldning til nynorsk i ein del lokalmiljø i Bergen, meiner Skre, og føyer til at han merkar ei endring: mange bergensarar er meir positive no.

Arrangerer temadagar

Skre trur betre sidemålsundervisning i grunnskulen og den vidaregåande skulen, samt betre norskundervisning på lærarhøgskulane kan vere med og løfte nynorsken. Mindre grammatikk og meir litteratur kan vere løysinga. Ved å lese vanleg prosa på nynorsk får ein eit naturleg forhold til språket, meiner Skre. Han fortel at på enkelte bokmålsskular let dei alle lærebøkene i eitt fag vere på nynorsk, noko som gjer at dei merkar endring i haldninga til språket.

I Målungdommen har dei no tilsett ein ungdomsskrivar som skal reise rundt på skulane og arrangere temadagar om nynorsk. Dette håpar Skre kan vere med på å motverke overgangen til bokmål i åttande klasse.

NYNORSK INSPIRASJON

SPRÅKBRUKSPLANAR

Meir enn 30 av LNK sine medlemskommunar har vedteke eigne språkbruksplanar – eller målbruksplanar som dei ofte vart kalla før. Dei fleste planane byggjer...

Tilbyr digitalt språkkurs for kommunetilsette

Øygarden kommune har utarbeidd eit digitalt språkkurs som handlar om grunnleggjande nynorsk grammatikk og oppgåver undervegs. Kurset er lagt inn i KS Læring. Deltakarane vert...

Klar med nynorskkurs for lærarar

Kurset er laga for at lærarar som skal bruka nynorsk og undervisa i nynorsk skal bli trygge nynorskbrukarar. På oppdrag frå Bergen kommune har Nynorskkommunane...

Kurstilbod for skular og barnehagar

Arbeidet for å styrkja språkopplæringa i det offentlege er ei prioritert oppgåve for Landssamanslutninga av nynorskkommunar (LNK). Kursa våre blir administrerte og gjennomførte av Fretland...

Språklova: Dette er dei viktige paragrafane for nynorskkommunane

Frå og med 1. januar 2022 er nynorsk og bokmål formelt jamstilte og likeverdige språk på alle samfunnsområde. Formålet med lova er...

Har kommunen din levert høyringssvar om ny opplæringslov?

Arbeidet med ny opplæringslov er svært viktig for nynorskelevane og nynorskkommunane. LNK oppmodar alle medlemskommunane sine om å setja tydelege krav til...

MEST LESE

Strategi for Nynorskkommunane (LNK) 2025-2029

Landstinget vedtok ny strategi for Landssamanslutninga av nynorskkommunar – LNK. Strategien bygger på prinsipprogrammet til LNK: • LNK skal leggja til rette for at medlemene kan vera...

Jubileumsfeiringar, sterke stemmer og sommarstemning under Festspela

Festspela 2025 vart ei levande og meiningsfull markering av nynorsk språk og kultur. Med fantastisk sommarvêr, sterke kulturopplevingar og eit engasjert publikum, er det...

– No er vi klare for Festspela!

– Vi gler oss til å ta imot gjestar i alle aldrar til ein levande og samlande festival, seier festspelsjef og konstituert arenaleiar Ida...

Fråsegn frå landstinget til LNK: – Kommunane må få dekkja kostnadene til språkdelte klassar

Landstinget til LNK kjem med klart krav til at kommunane må få dekkja dei kostnadene dei har til språkdelte klassar i ungdomsskulen. Etter den nye...