Heim Nyhende Språkmeldinga utvider språkpolitikken

Språkmeldinga utvider språkpolitikken

Kulturdepartementet skal ha eit overordna ansvar for språket, og Språkrådet får utvida sitt mandat. Denne samordninga av språkpolitikken er noko av det viktigaste som kjem ut av stortingsmeldinga Mål og meining, meiner LNK.

– I juli 2008 kom meldinga som heile det språkinteresserte Noreg venta på, stortingsmeldinga ”Mål og meining”. I går kalla statsråd Trond Giske dokumentet for den viktigaste kulturmeldinga i Noreg på mange, mange år. Det trur eg han har rett i, seier dagleg leiar i LNK, Vidar Høviskeland.

– Meldinga er spennande lesnad. Kulturministeren og Kulturdepartementet har våga å tenkja store tankar, og presenterer for første gong ein ny, overordna og heilskapleg norsk språkpolitikk.

– Meldinga drøftar korleis det norske språket står seg i ei verd der engelsk dominerer meir og meir – også i Noreg. Ho tek opp stoda for ulike språk i Noreg, og går djupt inn i  tilhøvet mellom dei to norske språkformene – nynorsk og bokmål. ”Mål og Meining” slår fast kor grunnleggjande viktig språk er for ein nasjon, og dokumenterer grundig språkstoda i dag. Meldinga inneheld fleire spennande og nye vinklingar på språkpolitikk: Eit heilt kapittel er til dømes sett av til å drøfta samanhengar mellom språk og makt. Meldinga har klare visjonar for kva språkpolitiske mål den raudgrøne regjeringa har – og ei rekkje konkrete framlegg til tiltak for å nå desse måla.

Høviskeland meiner at to av dei viktigaste tiltaka truleg er at språkpolitikken no skal samordnast: Kulturdepartementet vil få eit klart overordna ansvar, og Språkrådet får eit vidare mandat, nye  oppgåver og ressursar til å verta eit slags språkdirektorat. Meldinga er elles klar på at det norske språket vert rikare av at me har to ulike målformer som utfordrar kvarandre, påverkar kvarandre og syter for å halda engasjementet for det norske språket oppe, meiner LNK-leiaren.

– Den nye språkmeldinga er på 260 innhaldsrike sider. Men kapitlet om økonomiske og administrative konsekvensar er på berre ei side, og i den siste setninga står det å lesa: ”Det er i alle høve føresetnaden at alle tiltak som er varsla i denne meldinga, skal kunna dekkjast innafor dei til ei kvar tid gjeldande budsjettrammene.” Her stussar eg litt: Ei rekkje av dei tiltaka som er konkretiserte i meldinga vil kosta pengar – mange pengar. Statsbudsjettet som vart lagt fram i oktober i fjor hadde med friske pengar til fleire gode nynorsktiltak, mellom anna ein halv million ekstra til LNK. Men dersom regjeringa verkeleg skal følgja opp den gode viljen og dei store ambisjonane som ligg i ”Mål og meining”, er det nødvendig med store budsjettløft i åra som kjem.

NYNORSK INSPIRASJON

Tilbyr digitalt språkkurs for kommunetilsette

Øygarden kommune har utarbeidd eit digitalt språkkurs som handlar om grunnleggjande nynorsk grammatikk og oppgåver undervegs. Kurset er lagt inn i KS Læring. Deltakarane vert...

Klar med nynorskkurs for lærarar

Kurset er laga for at lærarar som skal bruka nynorsk og undervisa i nynorsk skal bli trygge nynorskbrukarar. På oppdrag frå Bergen kommune har Nynorskkommunane...

Kurstilbod for skular og barnehagar

Arbeidet for å styrkja språkopplæringa i det offentlege er ei prioritert oppgåve for Landssamanslutninga av nynorskkommunar (LNK). Kursa våre blir administrerte og gjennomførte av Fretland...

Språklova: Dette er dei viktige paragrafane for nynorskkommunane

Frå og med 1. januar 2022 er nynorsk og bokmål formelt jamstilte og likeverdige språk på alle samfunnsområde. Formålet med lova er...

Har kommunen din levert høyringssvar om ny opplæringslov?

Arbeidet med ny opplæringslov er svært viktig for nynorskelevane og nynorskkommunane. LNK oppmodar alle medlemskommunane sine om å setja tydelege krav til...

Nytt samarbeid skal styrka nynorsken i barnehagane

Pirion og Sunnfjord kulturskule har laga til ei digital kursrekkje som skal hjelpa til med å styrkja nynorskarbeidet i barnehagane.

MEST LESE

Nynorsken held stand – fleire lyspunkt enn utfordringar

I 2023 hadde Noreg 72 498 nynorskelevar i skulen, ein nedgang på rundt 9000 samanlikna med 1993 då talet var 81 668. Samstundes har bokmålselevar...

Gledeleg med viktig nynorskstøtte frå SV

SV vil prioritera fire millionar til nynorske læremiddel for vaksne innvandrarar og éin million i støtte til Noregs Mållag. – Det svært gledeleg at SV...

Leselyst, formidling, skule og bibliotek på Falturiltuseminaret

Falturiltu-seminaret samlar forfattarar, forlagsfolk, fagfolk, forskarar, studentar, lærarar, bibliotekarar og andre som jobbar med formidling av nynorsk barne- og ungdomslitteratur. Meld deg på no! Torsdag 7.11...

Startar Nynorskstafetten i Nordhordland

I år er både LNK og Nynorsk kultursentrum med Noregs Mållag på Nynorskstafetten. Sidan 2013 har Norsk Målungdom og Noregs Mållag reist rundt i landet...