Noreg bør få ei boklov med fastpris, og e-bøker bør ha same låge moms som papirbøker.
Dette er tilrådingane i ei utgreiing om litteraturpolitiske verkemiddel i Europa som vart overlevert kulturminister Anniken Huitfeldt (Ap) fredag.
– Dei analysane og studiane vi har tilgang til konkluderer gjennomgåande med at boklover best sikrar kulturpolitiske mål, er konklusjonen i utgreiinga, som har vore leidd av professor Helge Rønning og professor Tore Slaataa.
Utgreiinga er bestilt av Kulturdepartementet og har tittelen «Til bokas pris». Den ser på litteraturpolitiske verkemiddel i 15 europeiske land. Ni av dei har boklov med fastprisvedtak, seks har friprissystem.
Avviklast
Det som no vert greidd ut er kva som skal erstatte dagens fastprisordning for bøker.
– Det er klart at bransjeavtalen ikkje kan fortsetje. Det godtek ikkje EU. Då er alternativa fripris eller boklov. Vurderinga vår er at boklov med fastpris mellom anna best fremjar breidda i litteraturen. Vi tilrår òg at e-bøker bør inn i ei boklov, og at e-bøkene skal ha same momssats som papirbøker, seier Helge Rønning til NTB.
Etter rapporten er boklov det einaste politiske reguleringsinstrumentet som vil bli godteke av EU.
– Slike lover blir sett på som nasjonale og dermed kulturpolitisk grunngjevne. Dei blir derfor ikkje råka av EUs kritikk av konkurransehindringar, slik bransjeavtaler om fastpris har vorte. Bransjeavtaler er ikkje gangbar politikk i Europa, og Noreg må enten velje mellom boklov eller fripris, heiter det i rapporten.
– Breitt grunnlag
Både Forfatterforeningen og Forleggerforeningen ønskjer fastpris.
– Vi er livredde for å miste fastprisen, sa leiar Anne Oterholm i Forfatterforeningen til NTB då det i fjor vart klart at Anniken Huitfeldt ville setje i gang utgreiingsarbeidet.
I «Til bokas pris» vert det konkludert med at rettane til forfattarane vil vere betre beskytta i eit fastprissystem. Utgreiarane har òg sett på om fripris eller fastpris vil fremje konsentrasjonen i bokbransjen, og konkluderer med at det her ikkje verkar å vere forskjell på dei to ordningane.
Rapporten er ei tilleggsutgreiing til Oslo Economics’ utgreiing av litteratur- og språkpolitiske verkemiddel i Noreg som vart overlevert 30. desember i fjor.
– Vi har no fått eit godt og breitt grunnlag for å utvikle den norske litteraturpolitikken, seier kulturminister Anniken Huitfeldt.
Rapportane er sendt på høyring med frist 16. april. (NPK)
