Heim Nyhende Meiner regjeringa gir smular, ikkje makt til kommunane

Meiner regjeringa gir smular, ikkje makt til kommunane

Regjeringa overfører rekordmange nye oppgåver til kommunane, men ikkje mykje reell makt, meiner opposisjonen.

 

Kommunane skal få ansvar for eit tjuetal nye oppgåver, frå tannhelse og utmarks- og naturforvaltning til barnevern og borgarlege vigsler, varsla regjeringa fredag.

– Dette er den største samla oppgåveoverføringa til kommunane nokon gong, erklærte kommunalminister Jan Tore Sanner (H), då han la fram ei stortingsmelding om kva for oppgåver som regjeringa meiner kan overførast til kommunane.

Meldinga er ein del av den pågåande kommunereforma til regjeringa. Innan 2020 ønskjer Sanner seg eit kommunekart med langt færre og større kommunar, i tillegg til eit fylkeskart der dagens 19 fylke er slått saman i færre og større regionar.

– Ingen maktoverflytting

Både Sanner og statsminister Erna Solberg (H) la vekt på at eit viktig mål for reforma er å styrkje lokaldemokratiet og gi lokalpolitikarar større handlingsrom.

Det fnyser nestleiar i Arbeidarpartiet, Helga Pedersen, av:

– Her vert det ikkje flytta reell makt til kommunane. Dei få oppgåvene som konkret er foreslått overført til kommunane ber preg av at ein overfører kostnader og reine forvaltningsoppgåver. Dei fleste oppgåvene er regelstyrte ordningar som i liten grad krev politisk skjønn eller styrkjer lokaldemokratiet, seier Pedersen til NTB.

Senterpartiets leiar Trygve Slagsvold Vedum har same syn.

– Dette er ikkje noko stor desentralisering av makt. Det er berre snakk om å løfte nokre bykommunar, og så svekkje nokre fylkeskommunar. Det er ingen reel stor maktoverflytting på nokon måte, seier Slagsvold Vedum til NTB.

Meir statleg

Interesseorganisasjonen til kommunesektoren, KS, fryktar at reforma faktisk kan føre til endå meir statleg styring.

Styreleiar Gunn Marit Helgesen peiker på at fleire av dei store oppgåveoverføringane som er foreslått går frå fylkeskommunen til kommunane, ikkje frå staten til kommunane.

– Ei reform som i praksis fører til at det folkevalde regionale nivået vert svekte, er ei reform for endå meir statleg styring. Regjeringsforslaget seier nesten ingenting om korleis den statlege styringa skal reduserast, seier ho.

Også Kristeleg Folkeparti (KrF) meiner meldinga er for lite konkret når det gjeld å flytte oppgåver frå statleg nivå til regionnivå.

Framleis tre nivå

I stortingsmeldinga går regjeringa bort frå tanken om at kommunane kan bli tildelt oppgåver ut frå kor store dei klarer å bli.

– Ein slik «trappetrinnsmodell» vil kunne føre til stadig uro og tilbakevendande diskusjon om oppgåvefordeling, vet det slått fast i meldinga. Som hovudprinsipp skal alle nye oppgåver bli overførte til alle kommunar uansett storleik.

Regjeringa understrekar at små kommunar vil bli pålagde eit interkommunalt samarbeid for å sikre innbyggjarane eit forsvarleg fagleg tilbod.

Meldinga opnar også for at storbyane, gitt visse føresetnader, kan få ta over ansvaret for vidaregåande skular og kollektivtransport.

Dagens tre forvaltningsnivå skal bestå, men regjeringa ber også fylka ta «nabopraten» med sikte på å danne større regionar.

Våren 2017 skal regjeringa leggje fram det nye kommune- og regionskartet for Stortinget. Og frå 1. januar 2020 skal dei nye kommunane og regionane vere ein realitet, ifølgje meldinga. (©NPK)

NYNORSK INSPIRASJON

Tilbyr digitalt språkkurs for kommunetilsette

Øygarden kommune har utarbeidd eit digitalt språkkurs som handlar om grunnleggjande nynorsk grammatikk og oppgåver undervegs. Kurset er lagt inn i KS Læring. Deltakarane vert...

Klar med nynorskkurs for lærarar

Kurset er laga for at lærarar som skal bruka nynorsk og undervisa i nynorsk skal bli trygge nynorskbrukarar. På oppdrag frå Bergen kommune har Nynorskkommunane...

Kurstilbod for skular og barnehagar

Arbeidet for å styrkja språkopplæringa i det offentlege er ei prioritert oppgåve for Landssamanslutninga av nynorskkommunar (LNK). Kursa våre blir administrerte og gjennomførte av Fretland...

Språklova: Dette er dei viktige paragrafane for nynorskkommunane

Frå og med 1. januar 2022 er nynorsk og bokmål formelt jamstilte og likeverdige språk på alle samfunnsområde. Formålet med lova er...

Har kommunen din levert høyringssvar om ny opplæringslov?

Arbeidet med ny opplæringslov er svært viktig for nynorskelevane og nynorskkommunane. LNK oppmodar alle medlemskommunane sine om å setja tydelege krav til...

Nytt samarbeid skal styrka nynorsken i barnehagane

Pirion og Sunnfjord kulturskule har laga til ei digital kursrekkje som skal hjelpa til med å styrkja nynorskarbeidet i barnehagane.

MEST LESE

Jubel for 16 000 medlemer i Mållaget

Medlemsauken i Mållaget held fram, og 12. desember nådde Noregs Mållag 16 000 medlemer for fyrste gong sidan 1985. – Medlemer er sjølve grunnlaget for ein...

Nynorsken held stand – fleire lyspunkt enn utfordringar

I 2023 hadde Noreg 72 498 nynorskelevar i skulen, ein nedgang på rundt 9000 samanlikna med 1993 då talet var 81 668. Samstundes har bokmålselevar...

Gledeleg med viktig nynorskstøtte frå SV

SV vil prioritera fire millionar til nynorske læremiddel for vaksne innvandrarar og éin million i støtte til Noregs Mållag. – Det svært gledeleg at SV...

Leselyst, formidling, skule og bibliotek på Falturiltuseminaret

Falturiltu-seminaret samlar forfattarar, forlagsfolk, fagfolk, forskarar, studentar, lærarar, bibliotekarar og andre som jobbar med formidling av nynorsk barne- og ungdomslitteratur. Meld deg på no! Torsdag 7.11...