Mange kommunar er kreative i forsøka på å få unge menneske til å busetje seg der, men kommuneorganisasjonen KS meiner dette ikkje er nok.
Mange mindre kommunar tilbyr blant anna tilskot til kjøp av bustad eller rabatterte prisar på byggjeklare tomter. Mange har også prøvd seg med tilflyttingsstøtte og gratis barnehageplass.
Helge Eide, direktør for samfunn. velferd og demokrati i KS, seier til NRK det er mykje kreativitet ute og går i norske småkommunar.
– Det har vore relativt høgt nivå på flytting frå dei utprega distriktskommunane dei siste åra. Desse tiltaka er ikkje så sterke at dei kan utlikne dei sterke kreftene påverkar flyttemønsteret, seier han.
Han innser at dei ikkje veit korleis innbyggjarutviklinga ville blitt i dei aktuelle kommunane utan desse lokkemidla.
– Til fleire som bruker slike verkemiddel, til lågare blir effekten for den enkelte kommunen, seier han.
Hemnes på Helgeland i Nordland er ein av kommunane som gir nye innbyggjarar eit solid bustadtilskot når dei flyttar til kommune. Dei kan betale ut opp mot 200.000 kroner til unge i etableringsfasen, og kravet er berre at det skal vere snakk om ein heilårsbustad.
For første gong legg regjeringa fram ei stortingsmelding om barne- og ungdomskulturen. Målet er å gjere kulturtilbodet breiare og tilgjengeleg for fleire.
Staten har sidan slutten av krigen hatt ansvaret for barne- og ungdomskulturen i Noreg. I 2021, etter nesten 80 år, legg regjeringa fram den første stortingsmeldinga om temaet.
Meldinga vart presentert i statsråd fredag og skal bidra til å forme politikken på feltet i framtida. Det er kultur- og likestillingsminister Abid Raja (V) og kunnskaps- og integreringsminister Guri Melby (V) som har vore pådrivarar for prosjektet.
– Vi trur at dette vil vere eit taktskifte og bidra med å setje eit større fokus på barne- og ungdomskulturen i framtida. Dette skal vere startskotet, fortel Raja.
Tusen barn har bidrege
Målet er å leggje til rette for at alle barn og unge – uavhengig av kvar ein bur, kor mykje familien tener, funksjonsevne og bakgrunn – får eit kulturtilbod der dei kan delta, skape, lære og meistre.
– Fokuset er at kulturen skal vere for alle, og at det skal vere eit mangfaldig kulturtilbod, seier han.
Tusen barn har bidrege i arbeidet med å forme kulturmeldinga. Tilbakemeldingane har sett grunnlaget for dei tre viktigaste punkta.
– Det første barna tek opp er at tilbodet skal vere tilgjengeleg for fleire. Alle barn skal få lov til å nytte seg av kulturtilboda. Det andre dei tek opp er, faktisk det alle vaksne tek for gitt, nemleg at dei yngste òg vil vere med å bestemme. Det tredje dei ønskte er kvalitet, opplyser han.
Har sett av 45 millionar kroner
Kunnskapsminister Guri Melby meiner at det er viktig at tilbodet er tilgjengeleg for alle.
– Vi meiner at vaksne har eitt ansvar for å gi barn moglegheita til å bli eksponert for kultur. Det vi merkar er at kven barna har som foreldre har mykje å seie, med tanke på om du deltek på kulturskulen, om du går på teater eller er med på diverse aktivitetar, seier ho.
Ho legg til:
– Ofte er det slik at foreldre med høg utdanning og høg inntekt sørgjer for at barna deira får kulturopplevingar. Då har vi politikarar eit ansvar for at alle barn, i det minste, får tilbodet og blir eksponert for kultur, fortel ho.
For å få gjennomført tiltaka som er beskrivne i stortingsmeldinga, er det sett av fleire millionar kroner.
Nyheitsredaktør Karianne Solbrække fortalde då at TV 2 hadde gåande ein diskusjon internt om vegen vidare. No er diskusjonen over, og avgjersla fatta:
TV 2 opnar for nynorsk i nyheitsartiklar på tv2.no.
– Det skulle berre mangle, seier Solbrække på telefon til Framtida.no.
– Det riktige å gjere
Ifølgje Solbrække vart avgjersla om å late journalistane sjølv velje kva skriftspråk dei nyttar teken av leiargruppa tidlegare denne veka, og vidareformidla til dei tilsette i går.
– Dette er ikkje noko kontroversielt, og alle er einige om at det er det riktige å gjere.
Nyheitsredaktøren seier det er ei naturleg utvikling å opne for nynorsk, grunna rekkjevidda til tv2.no og samfunnsoppdraget kringkastaren har.
Solbrække seier seg samd i at skiljet var kunstig, og meiner det er resultatet av avgjersler som ligg tilbake i tid som ikkje har vorte aktualisert att.
– TV 2 ynskjer å ha eit mangfald av dialektar og skriftspråk, så dette handlar meir om at vi ikkje har hatt det på agendaen, seier Solbrække, som medgjev at saka burde vore teken tak i tidlegare.
Målungdomen ynskjer konkrete krav
Leiar i Norsk Målungdom, Gunnhild Skjold, synest det er positivt at TV 2 opnar for nynorsk. Foto: Frida Pernille Mikkelsen / Norsk Målungdom.
Norsk Målungdom var kritiske til at TV 2 ikkje tillet nynorsk i nyheitsartiklar, noko leiar Gunnhild Skjold meinte vitna om at kringkastaren ikkje ynskte vere eit medium for heile landet.
Skjold meiner det er veldig positivt at TV 2 no har gjeve grønt lys for nyheiter på nynorsk på nett:
– Eg håpar det vert mykje nynorsk å sjå på tv2.no.
Samstundes seier målungdomleiaren at det framleis er problematisk at det berre er hovudkanalen til TV 2 som er regulert i kringkastingsavtala med staten.
– Avtala burde dekkje nettsida tv2.no og kome med konkrete krav til kor mykje nynorsk dei bør bruke, avsluttar Skjold.
– I dag er eg litt ekstra glad i arbeidsgjevaren min, dette var ei veldig gledeleg nyheit. I og med at TV 2 var banebrytande då dei tillet dialekt på TV, så skal jo dette berre mangle. Betre seint enn aldri, som ein seier! skriv ho i ein e-post til Framtida.no.
Samstundes peikar Kleppe på at dette står meir i stil med TV 2 sitt oppdrag om å spegle landet og folket:
– Det kan ein ikkje gjere viss ein ikkje tillet eit skriftspråk som er basert på dialektene til dei som bur der ute.
Bilettekst: Amelia Gòmez Snerte vil mest av alt halde fram med musikk og tekst, også når ho er ferdig med vidaregåande: – Eg har søkt på musikkstudium som eg håpar, håpar, håpar eg kjem inn på. Foto: Ortenheim Photography/Tekstlab
Kardiolog Tarjei Øvrebotten (36) får 50.000 av Noregs Mållag til det nynorske oppslagsverket.
Skjermdump av appen Tarjei Øvrebotten har samla kunnskap i.
– Dette byrja mest som eit prosjekt for meg sjølv fordi eg ville ha ein bra måte å slå opp ting på jobb på, men det er moro om andre kan ha nytte av det òg.
Det seier Tarjei Øvrebotten på telefon til Framtida.no.
36-åringen jobbar som kardiolog på A-hus, som betyr at han er spesialist på hjartemedisin.
Stort hjartefelt
Som kardiolog gjer han jamleg undersøkingar av hjarta til folk, mellom anna ved hjelp av EKG der ein set elektrodar på brystkassa til pasientar for å finna ut om dei kan ha hjarteinfarkt, rytmeproblem eller elektrolyttforstyrringar.
– Det er vanskeleg å ha oversikt over for den gjengse lege, så eg byrja å laga eit oppslagsverk med bilete og forklaringar, seier Øvrebotten.
Skjermdump frå appen til Tarjei Øvrebotten
Han har allereie laga ein prøveversjon av appen, som nokre kollegaar har fått tilgang til. Der kan ein til dømes sjå kva ein skal sjå etter på ultralyd av hjartet og kva som er vanlege dimensjonar.
For Øvrebotten og andre legar er mobilen eit viktig arbeidsverkty, og med appen håpar hjartelegen at det kan verte endå lettare å slå opp på det ein lurar på.
Håpet er at ein offentleg versjon kan verte tilgjengeleg til hausten. Namnet er ikkje klart endå, men skaparen ser føre seg at det ganske enkelt vert «Kardiologi», som er eit «fancy namn på hjartemedisin».
Mållaget jublar
Allereie før den offentlege lanseringa har Øvrebotten fått merksemd. Noregs Mållag har gjeve hjartelegen eit stipend på 50.000 kroner til arbeidet.
Peder Lofnes Hauge er leiar i Noregs Mållag. Foto: Jannica Luoto
Leiar i Noregs Mållag, Peder Lofnes Hauge, tykkjer det er eit glimrande glimrande prosjekt.
– Innanfor medisin er det få som nyttar nynorsk, og då er det ekstra viktig med ein god og bruksvenleg app. Etter det vi veit, finst det ingen appar som tilbyd dette, korkje på norsk eller engelsk, seier Lofnes Hauge i ei pressemelding.
For Øvrebotten er det å skriva nynorsk heilt naturleg og han mistenkjer at han hadde vorte arvelaus om han bytte målform.
– Korleis står det eigentleg til med nynorsken innafor ditt felt?
– Nei, det er ikkje så mykje brukt her på A-hus. Det er få menneske som skriv nynorsk, men det er ikkje noko problem. Det er lite sutring på at eg skriv nynorsk, kanskje litt klaging på at folk må skrive om når eg har skrive. Men det er godt tolerert, avsluttar han.
Neste gong Eirik Faret Sakariassen (SV) går på talarstolen på Stortinget, så har han bede stortingsreferentane å bli referert på nynorsk. Han oppmodar fleire til å gjera det same.
– Personleg er det fordi eg likar nynorsk, og fordi stavangerdialekta liknar på nynorsk. Og så er det fordi eg ønskjer å bli meir trygg på nynorsk, seier Eirik Faret Sakariassen på telefon til Framtida.no.
30-åringen frå Stavanger skal vera representant på Stortinget i to månader framover. Sist gong han var innkalla til Stortinget som vara, så blei han referert på bokmål.
– Den gongen var det eit ubevisst val, seier han.
No har han tatt eit medvite val om å bli referert på nynorsk.
Frå og med 1913 har stortingsrepresentantane fått velja om dei skal refererast på nynorsk eller bokmål.
Tidleg på 60-talet blei 25 prosent av representantane refererte på nynorsk, ifølgje Språkfakta 2020. I denne stortingsperioden er det 13 prosent av dei 169 representantane som blir refererte på nynorsk.
Eirik Faret Sakariassen oppmodar fleire av stortingskollegaene sine til å bruka nynorsk.
Eirik Faret Sakariassen har sete i Stavanger bystyre sidan han var 20 år. Då han tok vidaregåande var han med på å starta elevmållag på Stavanger katedralskole.
SV-representanten frå Rogaland fortel at han har blitt utfordra av tidlegare SV-nestleiar og nynorskforkjempar Oddny Miljeteig til å bruka nynorsk. Han blei òg inspirert av ein tale forfattar Tore Renberg heldt på Kapittelfestivalen i haust.
– Då sa han: «Me seier ikkje «jeg» i Stavanger. Me seier «eg». Og me seier ikkje «vi». Me seier «me»». Då blei det så tydeleg for meg.
Eirik Faret Sakariassen er opptatt av at nynorsk har ein eigenverdi, og at det er ein identitetsmarkør.
– Det er eit vakkert språk og det er eit funksjonelt språk. Dessutan er det noko evig opposisjonelt ved nynorsken som eg blir tiltrekt av. Nynorsken representerer ei motvekt.
Det er ikkje sikkert tale til nynorsk-roboten blir sjåande slik ut, sjølv om han har dansk teknologi. Fotomontasje: Beate Haugtrø
Lærer robot å forstå dialekt
Før jul skreiv Framtida.no at det danske selskapet Dictus har fått i oppdrag å automatisera referatskrivinga frå stortingssalen med å bruka kunstig intelligens. Ved hjelp av kunstig intelligens skal alle talar og innlegg på Stortinget bli omsette til tekst.
Lydopptak i stortingssalen skal brukast til å trena språkteknologien til å forstå norske dialektar. Mangfaldet av dialektar i stortingssalen dei siste åra vil dermed påverka i kva grad tale til tekst-teknologien forstår norske dialektar.
– Viss eg kan koma med eit bidrag til det, så er det berre hyggeleg, seier Eirik Faret Sakariassen, og legg til:
Sylvi Listhaug (Frp) blir referert på bokmål når ho talar på Stortinget. Foto: Stortinget
Færre refererte på nynorsk
Blant toppoltikarar som vaks opp med nynorsk på skulen, men som no blir referert på bokmål finn me blant anna 1. nestleiar i Framstegspartiet Sylvi Listhaug og KrF-leiar Kjell Ingolf Ropstad.
– Eg bruker bokmål i det daglege når eg skriv og derfor er det mest naturleg, skriv Sylvi Listhaug i ein epost til Framtida.no.
– Kva er forholdet ditt til nynorsk no?
– Eg skriv nynorsk når eg får førespurnadar på nynorsk. Men eg har hatt bokmål som hovudmål sidan eg gjekk på vidaregåande skule.
– Som innvald representant for Møre og Romsdal på Stortinget – kan det bli aktuelt å byta over til nynorsk?
Kjell Ingolf Ropstad. Foto: Astrid Waller/Regjeringa
– Eg har ikkje planar om det no, avsluttar Listhaug.
Kommunikasjonssjef Line Torvik ved Barne- og familiedepartementet skriv i ein epost til Framtida.no at statsråd Kjell Ingolf Ropstad har bokmål som eige skriftspråk, så dermed er det naturleg for han å bli referert på bokmål.
– Når det er sagt så er ikkje målform i stortingsreferata noko statsråden har hatt på sin dagsorden, og det er dermed ikkje vurdert, skriv ho.
Av over sytti søknader, har Kulturtanken no valt ut sju kustnarar som får midlar frå den første utlysinga skal gi fleire nynorskframsyningar i skulane.
Musikar og komponist Sandra Kolstad den første som er valt ut. Ho tar utgangspunkt i dikta til Jon Fosse på plata Elv på himmelen.
– Eg vil laga ein konsertproduksjon som har ein underliggande bodskap til kvar enkelt elev: Det kan vere vondt å vera menneske, men det er verdt det, og somme tider er det fantastisk! skriv Kolstad i grunngjevinga.
Allsong og hiphop
Bandet Good Time Charlie har gitt ut tre barneplater med nye, nynorske tekstar til blues av beste merke. No får dei midlar til å halda konsert med barna.
Illustrasjonsbilete til produksjonen «Hybrid/Sample-mennesket», av Belinda Braza og Charlotte Korrell.
– For kvar konsert er målet vårt å få heile salen til å delta i heile konserten, invitera til allsong og aktivitet, og laga ei god og inkluderande musikkstund, skriv bandet.
Dansaren Belinda Braza vil utvikla ein produksjon som kombinerer samtidsdans, hiphop og slam med fellesnemnarane kamp, motstand og løvetann-filosofi. Lang fartstid i den kulturelle skulesekken og eineståande tilbakemeldingar frå elevane gjer at ho får den tredje gullbilletten, ifølgje Kulturtanken.
Livsmeistring og frigjering
Geir Egil Eiksund debuterer denne våren med oppvekstskildringa Kampen.
– Eg har skrive ei bok eg sjølv ville hatt god nytte av å lesa som 11-åring, då eg skjønte at eg var homofil. Draumen er å laga ein DKS-produksjon som ikkje berre eg, men heile klassen min hadde hatt godt av å sjå, skriv Eiksund.
Martine Grande tar utgangspunkt i den siste boka si Ørn. Foto: Ragne Grande
Forfattar, illustratør og animatør Martine Grande har òg livsmestring og frigjering som tema i si nye, fine bildebok Ørn. Ho vil utvikla eit animasjonsteater, der idéverkstad workshop og kreativitet er viktige stikkord.
Scenekunstnar Dordi Strøm tar utgangspunkt i scenografi og kostymedesign når ho skal utvikla den sjette av sju produksjonar i prosjektet «I dag er du kostymedesignar!».
Falske nyhende
Forfattaren Anders Totland har på oppdrag frå Nynorsk kultursentrum skrive eit overtydande manus som hentar fram hendingar frå nyheitsbiletet dei siste åra, ser på dei med kritisk blikk og inviterer elevane til å tenkja sjølve: Kronprinsen rette fram handa, men den unge kvinne la si eiga hand mot hjartet og bøygde hovudet. Kva var det eigentleg som hende?
Forfattar Anders Totland, Nynorsk kultursentrum og skodespelar Richard Olsen samarbeider om produksjonen «Skit eller kanel».
Forfattar Anders Totland. Foto: Marius Kuntsen, Samlaget
– Gullbillettar til nynorsken!
Dei heldige sju skal få rettleiing og støtte til både vidare utvikling av form og innhald, og i å nytta nynorsk som arbeidsspråk. Tapt inntekt som følgje av kunstnaropphaldet vil bli dekt av ordninga med ein fast takst, i tillegg til reise og andre utgifter.
Festspela blir gjennomført 10.–13. juni 2021 med festspeldiktar Sigmund Løvåsen.
Nynorsk kultursentrum og Aasentunet legg planar innanfor gjeldande rammer og omsyn til smittevern,og lovar ei trygg oppleving.
I 2020 blei Festspela i hovudsak gjennomført digitalt, med nokre fysiske arrangement på hausten med mellom andre festspeldiktarane Odd Nordstoga og Stein Versto.
– Det er ikkje enkelt å planleggje festival i 2021 heller, men vi tek utgangspunkt i dei gjeldande rammene for arrangement og smittevernreglar og går for ein nedskalert festival i juni, fortel arenaleiar Olav Øyehaug Opsvik, og lovar fleire programdryss i vekene som kjem.
Festspeldiktar i 2021 er Sigmund Løvåsenfrå Trysil. Sidan debutromanen Nyryddinga i 2003 har han gitt ut ei rekkje romanar, skodespel og diktbøker. Løvåsen var også leiar i Den norske Forfatterforening frå 2012 til 2017. Løvåsen gler seg til å kome til Ørsta og Volda, og han skal mellom anna presentere eit heilt nytt tingingsverk saman med komponistane og musikarane Erlend Apneseth og Frode Haltli.
– Det er ei stor ære å bli valt som festspeldiktar. Eg ser fram til å møte publikum i juni for å presentere nye tekstar og sjå tilbake på det eg har skapt i snart tjue år som forfattar, seier festspeldiktaren.
Aasentunet lanserer meir program i vekene framover. Festspelpass og billettar til tingingsverket er tilgjengelege på nynorsk.no.
Leiaren i Noregs Mållag vil at elevar i vidaregåande skole med nynorsk som hovudmål skal få ekstrapoeng ved opptak til høgare utdanning.
– Det bør løne seg å velje nynorsk. Difor bør forskings- og høgare utdanningsminister Henrik Asheim (H) gje vidaregåande skuleelevar med nynorsk som hovudmål ekstrapoeng ved opptak til høgare utdanning, skriv Leiar i Noregs Mållag Peder Lofnes Hauge, i ei ytring i Bergens Tidende.
I vår skal utdanningsministeren sende framlegg om ny lov om universitet og høgskular på høyring. Mållagsleiaren peikar på at Asheim har ansvar for å følgje opp føremålet frå språklova som vart send til Stortinget i fjor. Der heiter det at norsk skal sikrast som samfunnsberande språk, og at det offentlege har eit særleg ansvar for å fremje nynorsk som det minst brukte språket.
Norsk Målungdom, Noregs Mållag og Nynorsk kultursentrum er skuffa over at språklova fjernar kravet om å kunne begge målformer for offentleg tilsette.
– Vi har sett år etter år at mållova ikkje blir følgd. Vi er redde for at det same blir tilfellet med den nye språklova. Det er eit plaster på såret at at fleirtalet i komiteen ønsker å evaluere lova og at ein då må vurdere sanksjonar.
Det seier leiar i Norsk Målungdom, Gunnhild Skjold, i ei pressemelding.
I dag la familie- og kulturkomiteen på Stortinget fram si innstilling til språklova. Og heller ikkje denne gongen er målrørsla nøgd.
Skjold er spesielt skuffa over at fleirtalet i komiteen vil fjerne klageretten til språkorganisasjonar, og byte denne ut med ein rett til å påpeike feil.
– Dei siste åra har vi hjelpt meir enn 200 studentar å klage på manglande nynorskoppgåver. Å klage på lovbrot kan vere byråkratisk og vanskeleg, spesielt for eksamensstressa ungdom. No håpar vi at det blir tatt like alvorleg når vi berre kan påpeike feil, seier Skjold.
Leiar i Noregs Mållag, Peder Lofnes Hauge, meiner regjeringspartia Venstre og KrF har gjort knefall for regjeringspartnar Høgre.
– Det er frykteleg skuffande. Vi hadde forventa ei språklov som verkeleg var offensiv på vegner av nynorsken, seier han i ei pressemelding.
Mållagsleiaren meiner føremålsparagrafen er historisk bra og peikar på at den lovfestar det offentlege sitt særlege ansvar for å fremje og sikre nynorsk som det minst brukte språket.
– Diverre står ikkje resten av paragrafane i stil med lova sitt eige føremål, meiner Lofnes Hauge.
Fjernar absolutt språkkrav
I forslaget sitt til ny språklov føreslo regjeringa å redusere kravet til statstilsette om å kunne bokmål og nynorsk frå ei tenesteplikt til eit mogleg krav. I den nye innstillinga kan staten krevja at tilsette med opplæring i sidemål skal meistra begge målformer, men det er ikkje eit absolutt krav.
Mållagsleiaren reagerer på at regjeringspartia har svekt kravet om nynorskkompetanse for tilsette i staten.
– Det er alvorleg og vil svekkje nynorsken i offentleg forvalting. Dessutan er det eit brot på regjeringa si eiga politiske plattform.
Mållagsleiaren er også skuffa over at språknøytrale fylkeskommunar ikkje får ei klar talfesting av korleis dei skal veksle mellom bokmål og nynorsk og at klageretten blir innsnevra.
Mållaget og Målungdommen får støtte av direktør for Nynorsk kultursentrum, Per Magnus Finnanger Sandsmark.
Direktør i Nynrosk kultursentrum Per Magnus Finnanger Sandsmark.
– Prinsippa i lova er gode, men dei blir ikkje følgde opp i dei paragrafane som regulerer den daglege bruken av nynorsk i staten og fylkeskommunane, seier Sandsmark i ei pressemelding.
– Utan svært offensive leiarar og tilsette i offentleg sektor kan lova føre til mindre nynorskbruk i offentleg sektor. Det er urovekkjande.
Han meiner likevel språklova inneber ein solid siger for språkmangfaldet i Noreg, både nynorsk og bokmål, men òg dei samiske språka, kvensk, romani, romanes og teiknspråk.
Vil ha sanksjonar
Både Målungdommen, Mållaget og Nynorsk kultursentrum er einige i at det er positivt at fleirtalet vil evaluere lova og er opne for å vurdere sanksjonar seinare.
– Vi meiner at lova må ha sanksjonar. Det er ikkje urimeleg å vente at staten følgjer sitt eige lovverk, avsluttar mållagsleiar Peder Lofnes Hauge.
Voss Sparebank har lansert nettsida nynorskbanken.no og vekkjer åtgaum med spesialdesigna Ivar Aasen-bankkort.
– Eg gler meg veldig til å få kortet mitt og gå rundt med Ivar Aasen i lommeboka. Det var nok ikkje tvil om kva målform eg brukte før, men no vert det i alle fall ingen tvil.
Det seier Idunn Lavik (25) på telefon til Framtida.no.
Ho er journalist, utdanna via NRK sitt nynorsktiltak Nynorsk Mediesenter, og jobbar no som programleiar i NRK Dagsnytt.
Rask bestilling
Det var via Twitter at den utflytta vossingen først vart gjort merksam på at Voss Sparebank, der ho har vore kunde sidan ho fekk seg bank, hadde eit bankkort med Ivar Aasen-motiv.
– Eg trur aldri eg har trykt bestill på noko så fort i heile mitt liv, seier Lavik, som synest det er ekstra stas at det er naboen hennar heimanfrå som står for designet.
Per Finne har brukt eit bilete av Ivar Aasen, som han har fått frå Nynorsk Kultursentrum.
«Smakleg fridom» er blant dei nye orda du kan få ved innlogging med bank-id på mobil. Foto: Eirik Tangeraas Lygre
Les også kva språkdirektøren meiner om nynorskhaldningane i jusutdanninga: – Heilt uakseptabelt
Stolt banksjef
Banksjef i Voss Sparebank, Jørund Rong, forklarar at han sjølv har hatt eit pilotkort med Ivar Aasen i nokre månader, men at dei lanserte nettsida www.nynorskbanken.no i helga.
Banksjef i Voss Sparebank, Jørund Rong, er stolt over det nye bankkortet sitt. Foto: Voss Sparebank
– Det er ikkje ein eigen bank, men ei grein av Voss sparebank. Me er opptekne av å tilby banktenester på eiga målform og brukar mykje tid på det i kvardagen, at kundane skal få fullverdige banktenester på nynorsk, seier Rong på telefon til Framtida.no.
Han har ikkje tal på kor mange som har bestilt kortet endå, men fortel om positiv respons.
Banksjefen meiner det ikkje alltid er like enkelt å sikra nynorsken i banknæringa. Mykje av informasjonen er skriven på engelsk. Dersom det finst på norsk, er det på bokmål.
– Når me etterspør ting på nynorsk vert me møtt med argumentet om at det er fordyrande. Næringslivet ser på nynorsk som fordyrande, men me ser på det som verdiskaping og ein positiv ressurs, understrekar Rong.
Han er ikkje i tvil om at det er ein marknad for nynorske banktenester.
– Det er heilt naturleg for oss, og me kjem til å halde fram med det. I tillegg vurderer me noko me kallar nynorskprisen og har allereie sikra oss nettadressa nynorskprisen.no, avslørar banksjefen.
Leiar i Noregs mållag, Peder Lofnes Hauge. Foto: Privat
Mållagsleiar i fyr og flamme
Twitter-meldinga der leiar i Noregs Mållag, Peder Lofnes Hauge, har delt nyheita om Ivar Aasen-kortet har vekt mykje engasjement.
På telefon til Framtida.no fortel mållagsleiaren at han synest nynorskbanken og det nye Ivar Aasen kortet er stileg.
– Det er veldig kjekt å sjå bedrifter som har eit så bevisst forhold til språk og identitet og vågar å bruke nynorsk i marknadsføringa av produkt og tenester som dei tener pengar på, seier han, og legg til:
– Så er det ekstra kult at dei gjer det innanfor ein sektor som kanskje ikkje er så prega av nynorskdominans.
Lofnes Hauge er overtydd om at nynorsk er eit like bra språk i banken, som for bedrifter som sel ost og lokalprodusert mat.
– Eg trur mange vil setja stor pris på at dei vågar å ha ei så bevisst marknadsføring, så får me håpa andre bankar heng seg på og viser at nynorsk er eit like bra bankspråk som bokmål, avsluttar han.
Styret i avisa Firda har no vedteke å signere husleigeavtale i det nye Nynorskhuset i Førde i Sunnfjord. Avisa skal vere under same tak som fleire andre medie- og kulturbedrifter som brukar nynorsk skriftspråk.
Veka før vart styret i Teater Vestland samde om å godkjenne tilbodet frå Handelshuset AS om å bygge det kombinerte medie- og kulturhuset Nynorskhuset i Førde.
– Styret meiner at ein har funne ei god arealløysing for bygget. Plasseringa sentralt i Førde og ønsket om betre publikumstilgjenge og -kontakt vert støtta, seier styreleiar i Teater Vestland, Rasmus Mo, i ei pressemelding frå teateret.
Ideen bak Nynorskhuset er å samle kultur og media på nynorsk under eitt tak.
– Teater Vestland, NRK og Firda meiner at bygget vil opne for eit tett samarbeid som vil tene utviklinga av nynorsk språk og kultur. Det har verdi lokalt, regionalt og nasjonalt, seier teatersjef Cecilie Grydeland Lundsholt.
Det planlagde Nynorskhuset er meint å romme eit mangfald av mediebedrifter og kulturinstitusjonar som nyttar nynorsk som skriftspråk. NRK Sogn og Fjordane, avisa Firda, Sogn og Fjordane Teater, NRK Nynorsk mediesenter, Nynorsk avissenter, Selja Forlag, litteraturforumet Rom for ord, kommunikasjonsselskapa Rein Design, Findriv, og filmselskapet Rakkar er med på planen. Dei aktuelle bedriftene representerer i dag vel 100 arbeidsplassar i Førde.
Familie- og kulturkomiteen på Stortinget behandlar i desse dagar framlegget til ny språklov. Arbeidarpartiet meiner forslaget frå regjeringa er dårleg nytt for nynorsken.
– Nynorsken er i ein trua posisjon av mange grunnar. Forslaget frå regjeringa til ny språklov svekkjer moglegheita til å halde posisjonen til nynorsken i hevd framover. Vi ville helst sett at vilkåra for nynorsken blei styrkte gjennom språklova, men regjeringa gjer det motsette. Det vil ikkje vi gå med på, seier kulturpolitisk talsperson Anette Trettebergstuen i Arbeidarpartiet til Nynorsk pressekontor. Staten må stille krav
Trettebergstuen peikar på at staten også i framtida må kunne stille krav til bruk av nynorsk i offentleg forvalting.
– Eit viktig verktøy har vore at ein skal kunne skrive på både bokmål og nynorsk som statleg tilsett, med mindre det er ein spesiell grunn til å sleppe. Den ordninga foreslår regjeringa å svekkje. Det vil på sikt bidra til at nynorsken forvitrar, seier ho.
Ho er klar på at dette er noko Ap vil kjempe for å halde.
– I tillegg vil vi òg at fylkeskommunane og dei nye regionane skal settast under same krav, seier ho. Ønskjer sanksjonar
Eit anna punkt Trettebergstuen og Ap etterlyser i forslaget til språklov, er moglegheita til å sanksjonere dersom lova ikkje blir følgd.
– Det ligg ikkje føre noko forslag om at den nye lova vil bli følgd opp med sanksjonar om den blir broten. Det ber vi regjeringa komme tilbake med eit forslag på, seier Ap-politikaren.
Ap ønskjer òg å styrke klageretten til elevar som ikkje får eksamen på nynorsk.
Me bruker cookies og andre tekniske løysingar for å forbetra opplevinga di av nettstaden vår, analysera bruksmønster og levera relevante annonser. I den oppdaterte personvernerklæringa vår kan du lesa meir om kva for informasjon me samlar inn og korleis denne blir brukt.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
