Studentparlamentet (SP) ved Universitetet i Oslo (UiO) vil ikkje lenger verne om det norske språket i internasjonalisering av studier, skriv Universitas.

– Norsk språk er under press, sa Venstrealliansen sin representant Jens Kihl på møtet i Studentparlamentet (SP) ved Universitetet i Oslo (UiO), skriv studentavisa Universitas.

Etter ein lang debatt vart det klart at universitetsstudentane sitt øverste organ ikkje ynskjer å verne det norske språket med eit eige punkt i handlingsplanen for internasjonalisering av studier. Sosialdemokrat og tidlegare hovudstyreleiar i Studentsamskipnaden i Oslo, Egil Heinert, meinte ei endring av den globale språksituasjonen var på sin plass.

– Eg er generelt for eitt verdsspråk: Det er engelsk, etter dagens forhold. Og eg skjønar ikkje kvifor me absolutt skal prøve å bevare norsk som akademisk språk, seier han til Unversitas.

Les meir i studentavisa Universitas.

– Me er så vane med å velje frå ein meny dei vaksne har servert oss. På eit barnekultursenter bør det vere byggeklossar slik at me kan skape noko sjølve. Ein plass for kreativitet og kunnskap, seier skuleelev Bård Drange (16).

– Eg er samd med ordførar i Suldal kommune, Torkel Myklebust, i at ein må tenkje bredt. Dette er ein diskusjon som må gå ei stund, men me har ein visjon om at dette skal bli eit nasjonalt senter, uttalte direktør ved Ryfylkemuseet Roy Høibo på avsparkkonferansen for barnekultursenteret på Sand i Ryfylke. Han viste også til debatten om kva senteret skal innehalde. Om det skal bli eit barnekultursenter eller eit barnelitteratursenter?

– Mitt ynskje er at eit barnekultursenter skal utfordre det etablerte, det treng me. Senteret bør også setje dagsorden og provosere, meiner Ine Marit Torsvik Bertelsen, prosjektleiar for den Nordiske barne – og ungdomslitteraturkonferansen. Ho la også vekt på at den største utfordringa for barne – og ungdomslitteraturen er for få lesarar, og at debatten kring litteraturen ofte er prega av synsing.

– Ein snakkar om form, men ikkje om innhald. Når høyrde de sist ein diskusjon om barnelitteratur på litteraturen sine eigne premiss?

Det er Rasmus Løland-stiftinga og Ryfylkemuseet som står bak planane om eit nasjonalt senter for barnekultur i Ryfylke, og målet er å opna i 2011. Saka var oppe i kommunestyret i Suldal kommune på det siste møtet i 2008, og er teke med i handlingsprogrammet for 2009 – 2012. Det planlagde barnekultursenteret er og kome inn med ein merknad i statsbudsjettet, noko som i følgje Roy Høibo er viktig for å få statlege midlar i framtida.

Den gode historia
16-åringane Eli Bog, Bård Drange og Anita Svendheim fortalde på avsparkkonferansen om kva Løland og litteraturen hans hadde å seie for dei som unge lesarar. Dei sende også klare signal om kva dei kunne tenkje seg som innhald i eit barnekultursenter.

– Løland gav oss dei gode historiene, og har tru på lesaren og ser verda med våre auger, meinte dei og la vekt på at mykje ungdomslitteratur handlar om tema ungdommane ikkje kjenner seg att i, som til dømes abort, rusmisbruk og massiv festing kvar helg.

– Det er viktig å få dialog med barna om kva dei ynskjer og middelet til det er å bruke dei ulike mediene, meinte Bård Drange om  innhaldet på senteret. Han meinte også ei langsiktig satsing på eit barnekultursenter kan få langt større konsekvensar enn ei enkelt markering av ein forfattar.

Definisjonsdebatten : kultur eller litteratur
Leiar i Foreningen !Les, Ketil Kolstad meinte eit barnekultursenter kan spele ei viktig rolle ved å løfte opp barnekulturen.

– Lesing er basis for all læring. Det er vel så viktig å knekke lesekoden i naturfag som å lese skjønnlitteratur. Kan du ikkje lese får du vanskar, du møter tekst i heile samfunnet, meinte han og oppfordra til å lese for barna og fortelje dei gode historiene. Og ein må byrje tidleg skal ein ha resultat. Kolstad har besøkt Polen og organisasjonen All of Poland reads to kids foundation.

– Dei har fått enorme resultat av å byrje lesinga tidleg. Blant anna har dei påvist auka konsentrasjon, tekstforståing, ei styrka evne til reflektering og kritisk tenking og auka grad av fritidslesing.

Kolstad la også vekt på at barn og unge fortener å få formidla ein levande og aktuell samtidslitteratur dei kan kjenne seg att i .  Direktør i Språkrådet, Sylfest Lomheim, meiner behovet for eit slikt nasjonalt senter absolutt er tilstades og håpar det kan stimulere til leseinteresse.

– Leseinteressa er viktig, det er dei unge som avgjer framtida til språket vårt, meiner han.
Fleire i salen under konferansen etterlyste ein tydelegare definisjonsdebatt rundt senteret, og fleire peika på at eit kultursenter burde famne over meir enn berre barne  – og ungdomslitteratur.

Momsfritak og pressestøtte blir berre gitt til norskspråklege aviser i Norge, ikkje til dømes til engelskspråklege. Men ein del av norsken blir likevel ekskludert i dei store avisene, argumenterer professor Gunnar Skirbekk i ein kronikk på Bt.no i dag.

Skirbekk meiner sjefredaktørane må gå nokre rundar med det normative grunnlaget for pressestøtta “der både forbodet mot bruk av nynorsk blant journalistane og sensureringa av lesarinnlegg på radikalt bokmål inngår”.

Les heile kronikken i Bt.no.

Skal bokmålsutgåva av Wikipedia sidestillast med nynorsk-utgåva når det gjeld domene-namn? Det er ein diskusjon Wikipediabrukarar kan ta stilling til og stemme over fram mot 8. februar.

Bokmålswikipedia har domenenamnet no.wikipedia.org, medan nynorskutgåva har nn.wikipedia.org. Til samanlikning har svensk wikipedia sv.wikipedia.org. Spørsmålet no er om bokmålsutgåva skal få “førenamnet” nb i staden for no. Nb står for norsk-bokmål, nn for norsk-nynorsk, medan no berre signaliserer norsk.

Avstemminga om dette starta i går og varar fram til 8. februar. På Wikipedia er det oppretta eigne argumentsider kor synspunkt for og mot endring av domenenamnet er lista opp. Eitt av argumenta for å byte til nb er mellom anna at “Nynorsk anses som en mindreverdig målform når bokmål og riksmål bruker en språkkode som egentlig skal representere alle norske målformer.”

Les meir:
Heile saka hjå Digi.no.
Argumentliste 1
Argumentliste 2

Lanseringa av «Store norske leksikon» på internett er utsett til 25. februar. Eigarane investerer 25 millionar i leksikonet.

Gratisversjonen av Aschehoug og Gyldendals «Store norske leksikon» på nett skulle etter planen vore lansert ved nyttår, men opninga er no utsett til 25. februar.

Direktør i De norske bokklubbene Kristenn Einarsson, som har ansvaret for det tekniske opplegget, seier til Aftenposten at det tek tid å få alt klart. Bokklubben investerer bortimot 25 millionar kroner dei første tre åra for å få leksikonet opp å stå.

Leksikonet er basert på artiklar frå fagfolk i kombinasjon med bidrag frå frivillige. Det gir leksikonet eit konkurransefortrinn i høve til det opne nettleksikonet Wikipedia, trur Einarsson. Men «Store norske leksikon» er avhengig av annonseinntekter for å overleve, og det kan bli krevjande.

– Utfordringa ligg i om vi greier å skape dei annonseinntektene som er venta i dette året. Det er klart at verda rundt oss er ein annan enn då vi bestemte dette tidleg i haust. Det blir det store spenningsmomentet i høve til lanseringa. Vi treng annonseinntekter for å halde fram, eller vi må skaffe oss inntekter på anna vis, seier Kristenn Einarsson. (NPK)

Ifølgje ei undersøking frå SSB bidreg foreldra si deltaking i lekselsing til auka faglege og sosiale skilnader mellom barna.

Barn med godt utdanna foreldre får mest hjelp med leksene og står dermed sterkare sosialt og fagleg, kjem det fram av undersøkinga som baserer seg på ei spørjeundersøking blant 4 000 barn i Nederland.

Det heiter vidare at det er mindre skilnad i prestasjonane blant elevar i klassar som ikkje får lekser enn det er i klassar som har lekser.

Elisabeth Lundervold Sørdal har skrive masteroppgåve om lekser i skulen. Ho kjenner seg att i resultata frå SSB si undersøking og stiller spørsmål ved om elevane er betre tente med å gjere alt leksearbeidet ferdig på skulen.

Les heile saka i Kommunal Rapport.

Den norske kyrkja har 11 biskopar. Ingen av desse er nynorskbrukarar. Kyrkja har problem med å oppfylla pliktene sine i forhold til mållova, skriv leiar i Rogaland Mållag,Kirsten Bryne Tegle, i eit lesarbrev.
Tegle er overbevist om at ein nynorskbrukar i bispekollegiet vil styrkje kyrkja som kulturinstitusjon og viser til språkmeldinga.

– Den siste stortingsmeldinga om språkpolitikk (2008) seier følgjande om forholdet mellom språk og kultur: «Norsk språk har ikkje lenger ein like sjølvsagd posisjon og status i det norske samfunnet som tidlegare. For alle folk er språket det viktigaste kulturuttrykket. Som kulturnasjon har vi difor ei plikt både overfor oss sjølve og verda elles til å ta vare på vårt eige språk. Det overordna målet for språkpolitikken byggjer på den erkjenninga at norsk er kløyvd i to skriftspråk. Desse er formelt likestilte, men har i røynda svært ulike rammevilkår. Det er behov for eit meir heilhjarta og systematisk arbeid for å styrkja nynorsk språk og den nynorske skriftkulturen på brei basis». Den norske kyrkja bør velja å spela ei aktiv rolle i arbeidet for å nå denne språkpolitiske målsetjinga, skriv Bryne Tegle.

Ho viser også til at det i i Rogaland er fleirtal av nynorskkommunar og nøytrale kommunar og meiner det er eit argument for å gjere språk til ein faktor i utnemninga av ny biskop.

Les lesarbrevet her.

Måndag vert det avsparkkonferanse for det planlagde barnekultursenteret på Sand.

Forfattar Maria Parr kjem. Språkdirektør Sylfest Lomheim kjem, Olaug Nilssen, Ivar Nygaard, Ketil Kolstad og ei rekkje andre innleiarar kjem og. Til Sand i Suldal. På avsparkkonferanse for Senter for barnekultur.

Mange krefter arbeider no med å etablere eit senter for barnekultur på Sand i Suldal kommune. Det er Rasmus Løland-stiftinga og Ryfylkemuseet som står bak planane om eit nasjonalt senter for barnekultur i Ryfylke, og målet er å få opne i 2011. Saka har fått støtte i Suldal kommune og har også fått ein merknad i statsbudsjettet.

– Me ser for oss at dette skal vere ein base der alle som arbeider med barn og unge kan ause frå. Det handlar om å vere eit ressurssenter for formidling av kultur for barn. Mykje av dette vil naturleg nok vere nettbasert. Me ser ikkje for oss store folkevandringar til Ryfylke. Barnehagar, skular og kulturskular vil vere nære samarbeidspartnarar. Tidleg språkstimulering er viktig for livslang læring og god, tilgjengeleg litteratur er ein føresetnad for å få dette til, har dagleg leiar i Løland – stiftinga tidlegare uttalt om innhaldet i senteret.

LNK er ein av stiftarane bak Rasmus Løland – markeringa.

Frp vil fjerne alle kommunar som har mindre enn 15.000 innbyggarar.
Reformen må bli gjenomført av ein slags frivillig tvang, seier nestleiar i Frp, Per Sandberg til VG.

– Det bør gjennomførast ein demokratireform basert på frivillige kommunesamanslåingar der det vert sett ein viss minstenorm for kommunestorleik, og der det vert gitt sterke insentiv til kommunane slik at dei finn saman, heiter det i det nye partiprogrammet.

Dersom forslaget vert gjennomført vil det bety at 362 kommunar her i landet vert fjerna. Blant desse er store deler av medlemskommunane til LNK.

Tal frå Grunnskolens informasjonssystem (GSI)viser at berre 36 elever i Nord-Trøndelag har nynorsk som hovudmål. Det er 333 færre elevar enn det var for åtte år sidan, skriv Trønder – Avisa.

Forfattar Torvald Sund meiner saka er eit paradoks og trur ikkje nynorsken trass i desse tala vil døy ut.

– Eg oppfattar at dialektane står sterkt, og at fleire brukar det i det daglege, også skriftleg. SMS-språket som føregår på dialekt er meir likt nynorsk enn bokmål, seier han til Trønder – Avisa. 

Leiar i Noregs Mållag, Hege Myklebust er klar over utviklinga i fylket.

– Det er veldig synd, for eg meiner nynorsk står godt til dialektane i Trøndelag, seier ho til Trønder – Avisa.

Nedgangen i elevar som har nynorsk som hovudmål er også merkbar andre stadar i landet. I 2000 var det 88.413 nynorskelever her i landet, mot 82.357 i 2008.

Myklebust trur det ligg fleire forklaringar bak desse tala.

– Mykje har nok noko med demografi å gjere. Nynorsk har vore mest utbredt i bygdene, og når folk flyttar frå bygdene til meir bynære strøk har det gått ut over nynorsken. Samstundes er det som regel bygdeskulene som vert lagde ned, meiner Myklebust.

I Nord-Trøndelag er det i dag nynorskelever i Steinkjer, Levanger og Frosta, mens også Høylandet, Inderøy, Namsos, Nærøy og Verdal var på lista for åtte år sidan.

I fjor lasta ein halv million nordmenn ned gratisvara OpenOffice. Det er ein auke på 67 prosent frå året før.

Den halve millionen inneber både nynorsk- og bokmålsversjonen.

– Nynorskversjonen utgjer omlag 10 prosent av den totale mengda nedlastingar, og det har halde seg stabilt dei siste åra, fortel Martin Hauge i stiftinga Åpent kontorprogram på norsk som har som si hovudoppgåve å omsetje og marknadsføre OpenOffice på norsk.

Statistikk OpenOffice
Statistikk fra 2008 frå Åpent kontorprogram på norsk.

Då Open Office byrja kome på norsk i 2003, var nynorskdelen av nedlastingar oppe i 17 prosent. Hauge fortel at det høge talet frå 2003 heng saman med at store deler av skuleverket i Møre og Romsdal byrjka bruke OpenOffice med ein gong det kom på nynorsk.

Om OpenOffice:
OpenOffice er eit gratis-alternativ til Micorsoft si Office-pakke. OpenOffice kan takle både Microsoft Office sine dokumenttypar og filtypen Open Document Format (OFD). Fornyingsminister Heidi Grande Røys har nyleg bestemt at ODF skal vere ein offentleg standard.

I fjor lasta ein halv million nordmenn ned gratisvara OpenOffice. Det er ein auke på 67 prosent frå året før.

Den halve millionen inneber både nynorsk- og bokmålsversjonen.

– Nynorskversjonen utgjer omlag 10 prosent av den totale mengda nedlastingar, og det har halde seg stabilt dei siste åra, fortel Martin Hauge i stiftinga Åpent kontorprogram på norsk som har som si hovudoppgåve å omsetje og marknadsføre OpenOffice på norsk.

Statistikk OpenOffice
Statistikk fra 2008 frå Åpent kontorprogram på norsk.

Då Open Office byrja kome på norsk i 2003, var nynorskdelen av nedlastingar oppe i 17 prosent. Hauge fortel at det høge talet frå 2003 heng saman med at store deler av skuleverket i Møre og Romsdal byrjka bruke OpenOffice med ein gong det kom på nynorsk.

Om OpenOffice:
OpenOffice er eit gratis-alternativ til Micorsoft si Office-pakke. OpenOffice kan takle både Microsoft Office sine dokumenttypar og filtypen Open Document Format (OFD). Fornyingsminister Heidi Grande Røys har nyleg bestemt at ODF skal vere ein offentleg standard.