I haust kan du mellom anna spele brettspel med deg sjølv som brikke og FNs 2015-mål som base.
På Vitengarden er dei strålande nøgde med å ha fått eit spel av internasjonal klasse som utstilling.
– Denne utstillinga har vi vore med og utvikla saman med vitensenteret Eksperimentarium i København og ei rekkje store hjelpeorganisasjonar, fortel avdelingsleiar på Vitengarden, Helene Østby Larsen. – Når vitensenteret i København vende seg til Noreg for å finne samarbeidspartnarar, var vi veldig nøgde med å få den oppgåva. Å få utstillinga hit til Rogaland og Hå kommune er òg veldig stort, vanlegvis går utstillingar av denne dimensjonen til Oslo eller andre store plassar i landet.
Eit urimeleg brettspel
Ei verd på spel heiter utstillinga, og ho er eit brettspel kor du sjølv er brikka. Meininga er å oppleve kor tilfeldig og urettferdig fordelinga av gode i verda kan vere, forklarar Østby Larsen.
– I utviklinga av spelet har vi òg hatt med oss eit prosjekt som Hå kommune driv saman med bedriftene i lokalmiljøet her. Dei jobbar med å hjelpe eit sjukehus i Burundi til å få vasstilførsel heilt fram til huset, og samstundes er dei involverte i opprettinga av eit kyllingslakteri. Vi kjem til å bruke denne innsatsen i utstillinga vår når ho opnar i oktober, seier ho.
I matfatet
Det er ikkje berre med FN-utstillinga at Vitengarden og Hå kommune drar vekslar på kvarandre. Avdelingsleiaren viser til fleire prosjekt kor kommunen, fylket og Jærmuseet samarbeider om tema og utstillingar.
– Hå er ein jordbrukskommune, og for oss er det naturleg å la jordbruk, husdyr og mat, dei grøne realfaga, stå i fokus, seier Østby Larsen. Ho fortel at kommunen no har oppretta ei eiga stilling hjå Jærmuseet og Vitengarden som skal drive formidling og utvikling av tema rundt jordbruk og mat.
– Vi kallar oss Vitensenteret midt i matfatet, seier ho.
Gris, høns og ku
Vitengarden har òg eit ekte gardsbruk knytt til anlegget. Garden driv for fullt, nett slik dei gjorde på 50-talet, fortel Helene Østby Larsen.
– Vi har ein del bevaringsverdige dyr på garden vår, mellom anna vestlandsk raudkolle, jærhøner, gjæser og ikkje minst den gode gamle grisen, som nok ikkje er like mager som dagens griser er.
Garden er i tillegg forsynt med eige rugeri. Egg blir tatt frå hønene ute og lagt til ruging i rugemaskina. Er ein heldig, kan ein få sjå klekking ein dag ein er innom Vitengarden som gjest. Det er viktig, seier Østby Larsen, å la både vaksne og barn kjenne gardslivet på kroppen, verkeleg kjenne at det luktar gris i eit grisehus.
– I mange barnebøker blir kyr og griser framstilte som like store dyr. Det kan kome som ei overrasking på både vaksne og barn at kua faktisk er eit mykje større dyr enn grisen.
Vitengarden har elles faste utstilingar som fortel den jærske kulturhistoria og viser korleis Jæren har endra seg frå å vere udyrka stein- og lyngheier til å bli eit moderne industri- og bondesamfunn.
