50 kommunar er i dag underlagde statleg økonomisk kontroll via registeret Robek.
I desse dagar jobbar fylkesmennene rundt om i landet med å gå gjennom årsbudsjetta og rekneskapane til kommunane og fylkeskommunane. Viss ein kommune etter denne gjennomgangen viser seg å vere i økonomisk ubalanse, vil fylkesmannen melde kommunen inn i Register for betinga godkjenning og kontroll, betre kjent som Robek.
Konsekvensen av å hamne i Robek er at kommunen må ha godkjenning frå staten for å ta opp nye lån eller gå inn i langsiktige leigeavtalar. Staten er i dette tilfellet Kommunal- og regionaldepartementet.
I ubalanse
Kva det vil seie å vere i økonomisk ubalanse, er definert i kommunelova sin paragraf 60. I følgje denne paragrafen vil økonomisk ubalanse vere til stades dersom kommunen har vedteke eit årsbudsjett eller ein økonomiplan utan å ha dekking for alle utgiftene sine. Det kan også vere at kommunestyret har vedteke eit underskot i rekneskapen som blir fordelt utover det påfølgjande budsjettåret etter at rekneskapen er lagt fram, eller at kommunen har ein vedteken plan for dekking av underskot som han ikkje følgjer.
118 på det meste
Robek har eksistert sidan 2001. Før den tid måtte alle kommunar ha tilsvarande statleg godkjenning av låneopptak og leigeavtalar. Innmelding i eller utmelding av registeret skjer to gonger i året. Den fyrste runden finn stad omtrent denne tida, og då som nemnd på bakgrunn av økonomiplan og årsbudsjett. Kommunar som allereie er i Robek, vil på denne tida få lovlegheitskontrollert budsjetta og økonomiplanane sine. Den andre runden finn stad før sommaren, og då blir kommunane vurderte på bakgrunn av den vedtekne årsrekneskapen.
Toppåret i Robek var i 2004, då heile 118 kommunar og fylkeskommunar hamna i registeret. I desember 2007 var talet nede i 42, og sidan då har det lege på pluss minus 50.
Terra-skandalen
Det er mange grunnar til at kommunane og fylkeskommunane kjem i den økonomiske ubalansen som skal til for å hamne i Robek. Hemnes kommune hamna i Robek i 2008, hovudsakleg på grunn av store økonomiske tap etter Terra-skandalen. Kommunen reknar med å vere ute av lista i 2014. Samstundes gjekk fleire av dei andre Terra-kommunane klar fordi dei greidde å dekkje inn tapa sine på andre måtar enn Hemnes.
Avisa Nationen gjorde i haust ei undersøking av Robek-kommunane etter valet. Heilt nøyaktig er denne undersøkinga ikkje, men ho syner at i alle fall 18 av 50 ordførarar frå Robek-kommunane fekk fornya tillit ved det førre kommunevalet.
