Heim Nyhende Fløgstad tronar på ord-toppen

Fløgstad tronar på ord-toppen

Nasjonalbiblioteket har latt datamaskinar finna fram til den ultimate Fløgstad-setninga når dei feirar 70-årsjubileet til forfattaren frå Sauda.

– Det er mykje vekt på 100- og 200-årsjubileum for norske forfattarar. Men Nasjonalbiblioteket set stor pris på å feira levande forfattarar også, sa konstituert nasjonalbibliotekar Roger Jøsevold då han ynskte velkommen til Kjartan Fløgstad-seminar i høve forfattaren sitt jubileum onsdag.

Det er framleis tre veker til Fløgstad fyller 70 år den 7. juni, men Nasjonalbiblioteket tjuvstarta feiringa med seminaret «Ut i verda – Kjartan Fløgstad 70 år». I tillegg har dei laga ei plakatutstilling med tre plakatar om Fløgstad og forfattarskapen hans som dei tilbyr norske bibliotek.

Digital ordjakt på rikt språk
To av forskingsbibliotekarane ved Nasjonalbiblioteket, Lars Johnsen og Trond Haugen, har nytta digitale hjelpemiddel for å undersøkja språket til Fløgstad på ein ny måte. Heile forfattarskapen hans er digitalisert, og ved hjelp av datamaskinar og statistikk har dei kome fram til at Fløgstad har eitt av dei rikaste ordforråda i norsk litteratur.

– Me jamførte språket til Fløgstad med Dag Solstad og Knut Hamsun. Det viste seg at Solstad hadde 78.000 ulike ord i forfattarskapen sin. Hamsun hadde litt meir med 92.000, men aller øvst tronar Kjartan Fløgstad, med 112.000 enkeltord – det er svimlande, fortalde Trond Haugen til stor applaus frå salen.

– Det er neppe tilfeldig at det er hjå ein nynorskforfattar at ein finn det rikaste språket. Det bør vera eit viktig argument i språkdebatten. Kjartan Fløgstad er nynorsk, sa Haugen vidare.

Han kunne òg avsløra at Dag Solstad hadde litt lengre og meir kompliserte setningar enn Fløgstad.

– Det stadfestar kanskje myten om at bokmålsfolk skriv langt og komplisert for å gjera seg lekre, medan nynorskfolk bruker enkle setningar i nærmiljøet, sa Haugen til god lått frå salen.

Den ultimate fløgstadske setninga
Haugen og Johnsen brukte òg datateknologien for å analysera seg fram til kva som kunne vera den ultimate fløgstadske setninga, den eine setninga som definerer posisjonen hans i det norske skriftspråket.

Dei analyserte setningslengd og kommabruk i tillegg til ordforrådet, og kom fram til setninga «Pål Seland var og er ulukkeleg.» Pål Seland er filantropen og antikvitetshandlaren som er sentral i «Kron og mynt. Eit veddemål» (1998).

Forfattaren sjølv syntest det var eit artig eksperiment, men forklarte til Nynorsk pressekontor etterpå at han ikkje var heilt samd i setningsvalet.

– Eg ville nok valt ei anna setning sjølv, nemleg den første setninga i «Dalen Portland» (1977): «Ho plantar hælane i støypen og står», sa Kjartan Fløgstad.

Togtur med Solstad
Forfattarkollega Dag Solstad kom direkte til Nasjonalbiblioteket frå Trondheim. Solstad, som feira tilsvarande jubileum for tre år sidan, er for tida ute på ein forsvarsturné for sin eigen forfattarskap.

– Eg minnest då me to køyrde tog saman frå Rouen til Paris, og snakka om ei bestemt bok, «Utenfor sirklene» av Colin Wilson. Ho var som ein bibel for meg på byrjinga av 1960-talet, men eg hadde aldri møtt nokon andre som hadde lese ho. Men så møtte eg Kjartan Fløgstad, fortalde Solstad.

– Eg veit ikkje kva det betyr, eller om det seier noko veldig positivt om oss. Men vakkert var det då, gratulerer med dagen! (©NPK)

NYNORSK INSPIRASJON

Tilbyr digitalt språkkurs for kommunetilsette

Øygarden kommune har utarbeidd eit digitalt språkkurs som handlar om grunnleggjande nynorsk grammatikk og oppgåver undervegs. Kurset er lagt inn i KS Læring. Deltakarane vert...

Klar med nynorskkurs for lærarar

Kurset er laga for at lærarar som skal bruka nynorsk og undervisa i nynorsk skal bli trygge nynorskbrukarar. På oppdrag frå Bergen kommune har Nynorskkommunane...

Kurstilbod for skular og barnehagar

Arbeidet for å styrkja språkopplæringa i det offentlege er ei prioritert oppgåve for Landssamanslutninga av nynorskkommunar (LNK). Kursa våre blir administrerte og gjennomførte av Fretland...

Språklova: Dette er dei viktige paragrafane for nynorskkommunane

Frå og med 1. januar 2022 er nynorsk og bokmål formelt jamstilte og likeverdige språk på alle samfunnsområde. Formålet med lova er...

Har kommunen din levert høyringssvar om ny opplæringslov?

Arbeidet med ny opplæringslov er svært viktig for nynorskelevane og nynorskkommunane. LNK oppmodar alle medlemskommunane sine om å setja tydelege krav til...

Nytt samarbeid skal styrka nynorsken i barnehagane

Pirion og Sunnfjord kulturskule har laga til ei digital kursrekkje som skal hjelpa til med å styrkja nynorskarbeidet i barnehagane.

MEST LESE

No kan du nominera årets nynorskkommune 2024

Kultur- og likestillingsdepartementet skal dela ut prisen «Årets nynorskkommune» 2024. Prisen, som er på 200 000 kroner, går til ein kommune eller fylkeskommune som...

Mange universitet oppfyller ikkje krava i språklova

Universitetet i Oslo, NTNU og Nord universitet er blant universiteta som ikkje oppfyller krava i språklova ifølgje Språkrådet. I 2023 var det berre nokre få...

Landstinget skal arrangerast i verdas største nynorskkommune

Landssamanslutninga av nynorskkommunar, LNK, har avgjort at landstinget i 2025 skal arrangerast i Øygarden kommune. Øygarden kommune vest for Bergen er med sine kring 40.000...

Stortingsvalet må bli eit språkval

Når dei politiske partia no meislar ut politikken dei skal gå til val på må dei hugse på nynorsken. Det må bli like lett å...