Ordførar i Vågå, Rune Øygarden, er lite fornøgd med at innvandrarar i kommunen hans får norskopplæring på bokmål og ikkje forstår Vågådialekta. No krev han eit betre opplæringstilbod slik at innvandrarane kan lære seg nynorsk.
Det bur omlag 70 innvandrarar i Opplands-kommunen Vågå, og Øygarden seier til NRK at det er eit integreringsproblem at ikkje innvandrarane skjønar dialekta eller kan lese nynorsk, som er administrasjons- og skulespråket i kommunen.
Fekk ikkje nynorsk – flytta til Stavanger
Agnieszka Augustyn (34) frå Polen fekk ikkje nynorskopplæring då ho kom til nynorskkommunen Ølen i Rogaland for tre år sidan. Det er ein av grunnane til at ho idag har flytta til Stavanger.
– Eg fekk berre tilbod om bokmålsundervisning då eg kom til Norge. Det er vanskeleg for dei av oss som bur og arbeider i nynorskområde som Ølen, seier Augustyn.
Agnieszka Augustyn har to døtre på 6 og 12 år. For Agnieszka vart det eit problem når dottera som gjekk på skule i Ølen fekk nynorskopplæring medan ho sjølv lærte bokmål.
– Det er lettare å lære seg bokmål, det er det språket dei fleste bruker og som me høyrer i radio og ser på TV. Men det blir vanskeleg å hjelpe barnet
med lekser, og forstå alle beskjedar frå skulen som er skrivne på nynorsk. For oss som skulle byrje å lære oss eit nytt språk, var det stor forskjell på nynorsk og bokmål, seier ho.
Pendla til Haugesund
– Når me prata saman på norsk forsto barna meg, men eg forsto ikkje kva dei sa, seier Agnieszka som i Ølen arbeidde som lærar i kulturskulen.
På grunn av språkproblema valde Agnieszka å sende dottera på Steinerskolen i Haugesund der ho fekk bokmålsundervisning. Dottera fekk tilbod om å få bokmål som hovudmål på skulen i Ølen, men Agnieszka meinte det ville bli for einsamt dersom ho skulle vere den einaste med bokmålsundervisning.
Språkproblemet er også ein stor del av grunnen for at familien no har flytta til bokmålskommunen Stavanger.
I dag arbeider Agnieszka som personalkonsulent og er letta over at yngstejenta i haust har byrja på ein bokmålsskule.
– Det vert lettare for meg å fylgje med når beskjedane frå skulen kjem på bokmål, seier ho.
Agnieszka er ikkje i tvil om at det er nynorsk materiell og bøker som er manglande i norskopplæringa for vaksne.
– Me burde fått bøker på nynorsk, eller anna materiell med informasjon om dei største forskjellane mellom nynorsk og bokmål, og kva reglar som styrer språka. Me burde få velje om me vil lære nynorsk eller bokmål.Eg skulle gjerne lært meg nynorsk då eg budde i Ølen, meiner ho.
For lite materiell
Rektor ved Ølen skule, Tor Kalleklev er også ansvarleg for norskopplæringa i Vindafjord kommune. Han er samd i at det tidlegare har vore mangel på nynorsk materiell, no har kommunen derimot gått til innkjøp av lærebøker frå Cyberbook som også tilbyr materiell på nynorsk.
– Men det er framleis for lite nynorsk materiell i vaksenopplæringa. Departementet burde absolutt hatt eit større påtrykk i forhold til forlaga som igjen bør føle på ansvaret, seier Kalleklev.
Så langt han kjenner til er det ingen forskrift som seier noko om språket i den ordinere norskopplæringa.
– Me gjorde nokre undersøkingar i vår om kva vedtak som er gjort over oss når det gjeld språket i opplæringa. Me fekk som svar frå fylkesmannen at det er målforma til den enkelte student som bestemmer språket.
Til no i haust er det berre ein elev i kommunen som har valt nynorsk som språk i norskopplæringa. Vindafjord kommune tilbyr norskundervisning, både på dagtid og som kveldskurs. I fjor deltok om lag 50 elevar på kveldskurset.
Kunnskapsdepartementet legg vekt på at det er den einskilde kommunen som har ansvaret for språkopplæringa i introduksjonsprogrammet for innvandrarar mellom 18 og 55 år. Introduksjonsprogrammet består mellom anna av opplæring i norsk og samfunnsfag og har eit omfang på minst 300 timar.
