Heim Nyhende Tre av fire unge forlèt nynorsken

Tre av fire unge forlèt nynorsken

Skuleelevar i nynorskområde forlèt nynorsk som hovudmål når dei sjølve får bestemme. Overgangen skjer tidlegare enn ein før har trudd, syner ei undersøking.

– Ikkje overraskande, men ein vekkjar, seier norsklærar Karen Marie Kvåle Garthus, til Nationen.
 For fyrste gong er det gjennomført ei omfattande undersøking av kvifor så mange skuleelevar skiftar hovudmål frå nynorsk til bokmål.

– Vanskeleg
Gjennom pilotprosjektet Målstreken har Valdres Mållag, med støtte frå Noregs Mållag, spurt 414 elevar i regionen om språkhaldningar og språkskifte. Resultata viser mellom anna at:
 * 75 prosent av elevane skiftar frå nynorsk til bokmål.
 * Overgangen skjer tidlegare enn ein før har trudd: 37 prosent går over til bokmål mellom barneskule og ungdomsskule.
 * Fleire jenter enn gutar forlèt nynorsken.
 * «Innflyttarforeldre» er ikkje årsaka til språkskiftet: 72 prosent av dei som har begge foreldra frå Valdres, skiftar frå nynorsk til bokmål.
 Mange av skiftarane synest nynorsk er vanskelegare enn bokmål. Andre viser til at «bokmål er overalt og kan brukast overalt».
 – Det er ikkje sjokkerande svar. Mykje av dette var kjent. Men det var ein vekkjar å få det talfesta, seier prosjektleiar Karen Marie Kvåle Garthus, som er norsklærar ved Valdres vidaregåande skule.

Identitet
– Når nynorsk er så godt som usynleg i offentlege kanalar, oppfattar ungdom det raskt. Då er det naturleg å velje det språket som blir brukt overalt. Det å velje nynorsk blir eit veldig markert val, seier ho.
 Kvåle Garthus peiker også på fordelane med å meistre begge målformer.
 – Det å meistre nynorsk kan vere ein yrkesfordel. Aller størst i offentleg sektor – der dei tek språklova på alvor. Vel så viktig er identitetsaspektet. Når ein skal finne ut kven ein er og kvar ein står, er språket viktig, meiner Kvåle Garthus. (NPK)

Førre artikkelSpektakulær sauedrift
Neste artikkelStøtte til bibliotek

NYNORSK INSPIRASJON

Tilbyr digitalt språkkurs for kommunetilsette

Øygarden kommune har utarbeidd eit digitalt språkkurs som handlar om grunnleggjande nynorsk grammatikk og oppgåver undervegs. Kurset er lagt inn i KS Læring. Deltakarane vert...

Klar med nynorskkurs for lærarar

Kurset er laga for at lærarar som skal bruka nynorsk og undervisa i nynorsk skal bli trygge nynorskbrukarar. På oppdrag frå Bergen kommune har Nynorskkommunane...

Kurstilbod for skular og barnehagar

Arbeidet for å styrkja språkopplæringa i det offentlege er ei prioritert oppgåve for Landssamanslutninga av nynorskkommunar (LNK). Kursa våre blir administrerte og gjennomførte av Fretland...

Språklova: Dette er dei viktige paragrafane for nynorskkommunane

Frå og med 1. januar 2022 er nynorsk og bokmål formelt jamstilte og likeverdige språk på alle samfunnsområde. Formålet med lova er...

Har kommunen din levert høyringssvar om ny opplæringslov?

Arbeidet med ny opplæringslov er svært viktig for nynorskelevane og nynorskkommunane. LNK oppmodar alle medlemskommunane sine om å setja tydelege krav til...

Nytt samarbeid skal styrka nynorsken i barnehagane

Pirion og Sunnfjord kulturskule har laga til ei digital kursrekkje som skal hjelpa til med å styrkja nynorskarbeidet i barnehagane.

MEST LESE

No kan du nominera årets nynorskkommune 2024

Kultur- og likestillingsdepartementet skal dela ut prisen «Årets nynorskkommune» 2024. Prisen, som er på 200 000 kroner, går til ein kommune eller fylkeskommune som...

Mange universitet oppfyller ikkje krava i språklova

Universitetet i Oslo, NTNU og Nord universitet er blant universiteta som ikkje oppfyller krava i språklova ifølgje Språkrådet. I 2023 var det berre nokre få...

Landstinget skal arrangerast i verdas største nynorskkommune

Landssamanslutninga av nynorskkommunar, LNK, har avgjort at landstinget i 2025 skal arrangerast i Øygarden kommune. Øygarden kommune vest for Bergen er med sine kring 40.000...

Stortingsvalet må bli eit språkval

Når dei politiske partia no meislar ut politikken dei skal gå til val på må dei hugse på nynorsken. Det må bli like lett å...