Håvard Øvregård (34) frå Volda er vald til ny leiar av Noregs Mållag.

Den nyslåtte leiaren er oppteken av å få meir nynorsk i barnehage og skule, betre nynorskopplæring til innvandrarar og meir nynorsk i media.

– Når språkmeldinga vert vedteke i Stortinget tysdag er det berre å brette opp armane og arbeide. Då må me fylle alle dei gode intensjonane med gode tiltak, seier Håvard Øvregård.

Øvregård har vore nestleiar i mållaget dei sienaste åra, og tek no over leiarvervet etter stordabuen Hege Myklebust.

Målprisar
Under Noregs Mållag sitt landsmøte, som gjekk av stabelen i Oslo i helga, vart det og delt ut målprisar. Kommunalminister Magnhild Meltveit Kleppa (Sp) fekk Målprisen for sitt arbeid med å trygge eksistensgrunnlaget og vekstvilkåra til nynorsken. Nobel-leiar Ole Danbolt Mjøs fekk Målblomen 2009 for å ha bruka nynorsk under utedlinga av Nobel-prisen dei siste seks åra.

Mjøs har kvart år lese grunngjevinga på nynorsk, og det for nær ein halv milliard menneske. Han er truleg den som når lengst ut i verda med nynorsk, heiter det i grunngjevinga frå Noregs Mållag.

Treningsgründer Yngvar Andersen (35) brukar nynorsk som marknadsføringsspråk for å skilje seg ut i jungelen av treningstilbod i Oslo.

Foto: Ingvild Grane
– Vi brukar nynorsken bevisst i marknadsføringa. Dei kundane vi vil nå, legg mykje meir merke til oss når vi brukar nynorsk, fortel den sporty sogningen.

På Lysaker brygge, akkurat på grensa mellom Oslo Vest og Bærum, ligg treningssenteret Mykjemeir i store, lyse lokale som vender mot Oslofjorden. I snøen utanfor travar dress- og draktkledde folk forbi i raskt tempo til og frå dei mange kontora i området.

Yngvar Andersen sit i ein stilrein, knalloransje stol i resepsjonen og ventar på sin neste kunde. Sidan treningssenteret Mykjemeir starta for snart tre år sidan, har dei fått ein kundemasse på om lag 250 personar. Det er kanskje ikkje så mykje, samanlikna med eit vanleg treningsstudio. Men ved Mykjemeir kan du ikkje sveitte over tredemøllene og løfte vekter på eigahand. Her kjem du berre innanfor dørene dersom du har avtale med ein av senterets i alt ni personlege trenarar.

På ein slik marknad gjeld det å skilje seg ut. Difor tyr Yngvar til nynorsk. Og nynorskprofilen er gjennomført. Det er ikkje berre namnet og reklamemateriellet som er på nynorsk. På heimesida til Mykjemeir må ein aktivt gå inn og trykke på ein knapp for å lese sida sitt innhald på bokmål. Det er eit bevisst val.

– Det er berre på offentlege nettsider at ein har valet mellom å lese innhaldet på nynorsk eller bokmål. Slikt gjer ein ikkje i det private, ler Yngvar.

– Ved å bruke nynorsk, skil vi oss ut. Folk legg merke til det.

Leikegrind for trening
For mange vil treningsgründeren vere eit kjent fjes frå Puls på NRK. Bak seg har han seks års erfaring som personleg trenar, og dessutan lang fartstid som utøvar både innan friidrett, langrenn, styrkeløft og ulike ballsportar. Treningssenteret Mykjemeir er resultatet av ein draum Yngvar har hatt i mange år:

– Eg hadde drøymd heile mitt vaksne liv om å skape ei leikegrind for god trening, seier han.

– Eg fann ut tidleg at eg ikkje hadde toppidrettsgenet, held han fram.

– Eg ville ikkje trene så mange timar om dagen, og berre tenkje på meg sjølv. På den tida las eg masse livsstilsmagasin frå USA, der trenden med personlege trenarar var kome like langt då som det har kome i Noreg no. Eg såg med ein gong moglegheitene som låg der, og eg tenkte: ”Ein gong skal eg revolusjonere personleg trening”, seier Yngvar og ler.

No har eg gjort det. Og det er eg utruleg stolt av, held han fram.

Treningsfilosofien hans går ut på knallhard, men riktig trening.

– Folk skal strekkast så langt som mogleg, med minst mogleg sjansar for å få treningsskadar. Dersom ein trener hardt, treng ein ikkje å bruke så mykje tid på trening, seier han.

– Flink til å motivere
Berit Normann (66) har trena med Yngvar i snart eitt år, og kjem til Mykjemeir på bryggkanten ein gong i veka.

– Yngvar får meg til å strekke meg lenger, seier ho.

Den spreke 66-åringen hadde trena aktivt heile livet, då ho for eitt år sidan fekk ein hofteskade.

– Eg måtte slutte å spele basketball, og det gjorde meg heilt fortvila, fortel ho.

Ein arbeidskollega tipsa ho om å prøve ein time med Yngvar på Mykjemeir, og Berit seier det er viktig for ho å ha ein trenar som kan vegleie ho i å trene riktig.

– Yngvar er utruleg flink til å motivere. Eg er så gammal at eg ikkje let meg lure av trenarar som berre seier ”flott” og ”godt” når eg trener dårleg. Slik er ikkje Yngvar. Han får meg til å yte mitt beste.

Det same seier Jeanette Brett (29). Ho er ein av deltakarane i Puls på NRK, og trener med Yngvar ein gong i veka.

– Han pushar meg til å strekke meg mykje lenger enn eg ville gjort dersom eg trena på eigenhand, seier ho andpustent frå tredemølla, der ho varmar opp til vekas møte med Yngvar.

Jeanette begynte å trene på Mykjemeir i januar. Etter å ha slitt med bekkenløysing i mange år, tek ho etter to månaders trening 85 kilo i markpress.

– Det er kanonbra! ropar Yngvar når ho rykkar opp ei tung vektstong for femte gong på rad.

– Innmari morosamt
Både Berit og Jeanette har lagt merke til senteret sin nynorskprofil, og trass i at Oslo Vest knapt kan kallast ei nynorskens vogge, stiller begge seg positive til målvalet:

– Eg synst nynorsk er nydeleg. Og så er det jo eit marknadsføringstriks, og. Ein legg jo merke til det, seier Berit.

– Eg synst det er innmari morosamt, seier Jeanette om marknadsføringsmålet.

– Det er jo ikkje så mange stadar her i Oslo som brukar nynorsk, held ho fram.

– Så du reagerer ikkje negativt på nynorsken?

– Nei, absolutt ikkje. Det kan heller vere ein fordel, som gjer senteret synleg.

Ein målpris frå heimkommunen Luster blei den store oppmuntringa til å satse på språket for Yngvar:

– Det er ikkje særleg mykje fokus på slikt i treningsbransjen. Det er mykje dårleg språk, mykje skrivefeil, og ingen ventar noko anna. Hos oss jobbar vi for at ting skal vere skrive godt. Målsetjinga er at all informasjon frå oss skal vere på nynorsk, seier han.

Investering i helsa
Og medan Jeanette blir pusha til enda eit rykk med vektstanga, er det umogleg å ikkje vedgå at treninga blir mykje meir effektiv med ein trenar som klappar, hoppar og ropar ”glimrande” når ein trener godt. Men det er ikkje gratis. For ei treningsøkt på 50 minutt kostar det 800 kroner. For 25 minutt kostar det 450.

– Det er jo kjempedyrt, men det er ei vurderingssak. Eg set helsa framfor alt, seier Berit Normann om prisen.

– For det er litt dyrt, Yngvar?

– Der må eg seie nei. Ein må sjå prisen opp mot andre ting. Viss ein samanliknar prisen med pengar ein elles kunne sett i banken, er det dyrt. Men det er ikkje så dyrt om ein set det opp mot andre ting ein kjøper og brukar pengar på. Men då må jo også treninga ha eit innhald som står seg. Elles er det ikkje verdt nokon ting.

Etter tre års pause kjem Side Brok no både med ny plate og dokumentar, skriv Stavanger Aftenblad.

Rapgruppa Side Brok frå Hovdebygda i Ørsta er klare for rampelyset igjen, etter ein tre år lang pause. No kjem albumet “Ekte Men” som kjem i butikkane 11. mai, og dokumentarfilmen “Heimegutar”. Filmen hadde verdspremiere som opningsfilm under den Norske Dokumentarfilmfestivalen 22. april. Filmen er basert på gjengen sine opp – og nedturar frå 2003 og fram til i dag.

Mest kjende er dei truleg for nynorskprofilen sin. Eit språkval som overraska mange. Som vaskeseddelen på den nye dokumentarfilmen oppsumerer det: «Publikum elska dei, men var hip-hop frå Hovdebygda spøk eller alvor?», skriv Stavanger Aftenblad.

Dei har tidlegare blitt nominert til Spellemannspris, vunnet Urørt, og fått prisen som Årets nynorskbrukar frå Nynorsk kultursentrum.

Nasjonalt Garborgsenter og Det Norske Samlaget arrangerer romankonkurranse der premien er 100.000 kroner. Målet er å finne Arne Garborg sin arvtakar.
– Arne Garborg skildra si tids store omveltingar – religionen si rolle, skilnadane mellom lokal, nasjonal og europeisk identitet og maktforholda i samfunnet. Me håpar å finne hans arvtakar, heiter det i ei pressemelding.

Nasjonalt Garborgsenter og Det Norske Samlaget etterlyser no nye politiske romanar, som kastar lys over nyare tid, og som kan berøre spørsmål som : kva er dei viktigaste utfordringane i verda i dag?, kvar skjer dei største endringane i kultur og levemåte? og kva betyr den globaliserte verda for enkeltmennesket?.

Juryen består av representantar frå Nasjonalt Garborgsenter og Det Norske Samlaget. Vinnaren blir lansert under opninga av Nasjonalt Garborgsenter våren 2011, og boka vil bli gitt ut på Det Norske Samlaget.

Frist for å sende inn manus er 1. april 2010.

Saman om kart

Av Toyni Tobekk 23.apr.2009

Ni kommunar i Nordhordland samarbeider om ein digital kartportal som skal gjere kvardagen enklare for private så vel som det offentlege.

Gjennom kartportalen norhordlandskart.no er det lagt til rette for eit utal mulegheiter for innbyggjarar og sakshandsamarar som treng vite om grenser, næringseigedommar, strandsoner og andre planrelaterte saker.

Felles regelsett og rutinar for planarbeid, oppmåling og liknande tenester, skal gi  sakshandsaming på like vilkår uansett kva for ein av dei ni kommunane ein bur i.

Finne lokalmiljøet
Karttenesta vil dessutan vere av stor privat interesse, meiner utviklarane.

– Folk som lurer på å flytte til ein av kommunane kan til dømes gå inn på kartet og sjå kor langt det er frå eit aktuelt byggefelt til ein barneskule, forklarar Harald Stanghelle, leiar i arbeidsgruppa for Nordhordlandskart. Stanghelle er IKT-rådgjevar i Radøy kommune, og han legg vekt på at eit tett samarbeid mellom IKT og dei kart-faglege er heilt avgjerande for å få ei slik teneste så god som muleg.

Sjølv om den digitale karttenesta tilsynelatande er lik den tenesta dei fleste fylka i landet kan tilby, så har nordhordlandsmodellen fleire fordelar.

– Vi kan vere kjappare i oppdatering og utvikling, og vi går djupare i det lokale, seier Stanghelle. Til dømes kan karttenesta i Nordhordland syne kor i kommuneplanen det er sett av næringstomter, noko som ikkje er vanleg på andre kart. Enno kan ikkje kartet fortelje kva tomter som til ei kvar tid er ledige, men planen er å lage eit eige temakart for næringsareal.

Utløyser midlar
Dei ni kommunane som utgjer Nordhordland digital er Austrheim, Fedje, Gulen, Lindås, Masfjorden, Meland, Modalen, Osterøy og Radøy. I kartportalen samarbeider dei med fylkesmannen i Hordaland, Hordaland fylkeskommune og Statens kartverk, Bergen.  Etableringa av kartportalen i 2004 blei finansiert av KRD og næringslivet i regionen. Hordaland fylkeskommune bidrar med subsidiert drift av kartportalen og fylkesmannen yter tilskott frå tildelte skjønsmidlar til tiltaket.

Forutan å samarbeide om karttenestene har regionen felles GPS og anna spesialutstyr som kvar kommune kan bruke etter behov. Det er og med og held kostnadene nede både for kommunane og for brukarane.

Skal ha alt
Etter at nordhordlandskart.no vart utvikla har og Bergen og omland adoptert strukturen for portalen, fortel Stanghelle, og regionane samarbeider om den vidare utviklinga. Han ser ikkje bort frå at andre regionar kan la seg freiste av arbeidet dei har gjort.

Arbeidet med nordhordlanskart.no har tilført Digitale Nordhordland mykje kartkompetanse og styrkt fagmiljøet. Kommunane er blitt ein del av Geovekst, eit geodatasamarbeid mellom kommunane, Statens kartverk, Telenor, Statens vegvesen, Energiforsymingens Fellesorganisasjon, Kommunenes Sentralforbund, og Landbruksdepartementet.

– Vi ønskjer på sikt at alle interkommunale selskap skal ta del i samarbeidet, slik at vi best muleg kan utnytte kvarandre sin  informasjon gjensidig, seier IKT-rådgjevar Stanghelle.

I dag er det dessutan slik at mykje informasjon som ligg i portalen og andre kommunale register og arkiv er aktuell å få tilgang til i samband med eigedomsall eigedomssal, slik som grensegangar, eigedomsskatt eller vatn og kloakk. Tanken er at all slik informasjon skal kunne hentast ut frå kartportalen, fortel Stanghelle.

– Mest muleg automatisering, det er målet.

Eit teatersamarbeid mellom teaterinstitusjonar på Vestlandet gjer aktuelle teaterproduksjonar tilgjengeleg for fleire.

– Me ønskjer å få spreidd framsyningane våre til flest mogleg, seier teatersjef ved regionteateret Sogn og Fjordane teater (SOFT), Terje Lyngstad.

– Ved å samarbeida om teaterproduksjonar med Den Nationale Scene og Hordaland Teater får me ned kostnadane på alle teatra, held han fram. Skulle regionteatra vore aleine med teaterproduksjonen og stått for kostnadene for hotell, teknikk, diett og reisekostnader ville det blitt dyre billettar.

Trass i finansiering frå stat og kommune, er kostnadane ved å turnera og spela teater for skulane i fylket gratis, som dei er pålagde å gjera, ei dyr affære for regionteatra. Dersom ikkje Den kulturelle skulesekken (DKS) i fylket kjøper produksjonen for turnering til skulane, vert kostnaden stor. Store fylke med få innbyggjarar som bur spreidd avgrensar talet på publikum. Sogn og Fjordane fylke har rundt 100.000 innbyggjarar, og det blir fort kostbart og krevjande dersom SOFT aleine skal stå for kostnadane ved å turnera rundt i fylket med teaterproduksjonar. Hordaland fylke har til samanlikning rundt 350.000 innbyggjarar.

Positivt med samarbeid
– ­Det er positivt at eit og same stykke kjem ut og når fleire folk både i Hordaland og Sogn Fjordane, seier informasjonssjef og pressekontakt ved DNS, Ole Klemsdal. – Me starta samarbeidet med SOFT allereie i 2006, med produksjonen Ras.

I 2008 kom Hordaland Teater med i samarbeidet.

– Eit slikt samarbeid mellom tre institusjonar kan bringa med seg utfordringar, seier han. Men det som er positivt er at ein får tilført noko nytt, i tillegg til at ein når ut til eit til eit større publikum som gjer at fleire får glede av produksjonen.

Ung målgruppe
SOFT, Hordaland Teater og Den Nationale Scene (DNS) i Bergen har samarbeidd om to større produksjonar. I november i fjor hadde DNS urpremiere både på Simons historie og Kulde, begge med manus og regi av Stig Amdam. Framsyningane har turnert både i Hordaland og i Sogn og Fjordane.

– Framsyningane vender seg til eit ungt publikum og tek for seg moralske og etiske spørsmål for ungdom, seier Lyngstad.

Simons historie handlar om den 20 år gamle Simon, som etter vidaregåande skule og førstegongsteneste vervar seg som soldat i den norske styrken i Afghanistan, medan Kulde tar for seg ei gruppe med ungdom som har høgreekstreme sympatiar.

– Me ynskjer ofte å samarbeida, men det er ikkje alltid me kan, seier teatersjefen. Men når ein har eit kunstnerisk prosjekt med så brennbare tema som Simons Historie og Kulde så samarbeidar me. Desse produksjonane er ifølgje Terje Lyngstad ein del av teatera sitt bidrag til å retta søkjelyset på mangfald og på at me lever i ei verd som er større enn berre den norske.

Medan SOFT turnerte med Simons historie i Sogn og Fjordane i januar var teateret på turne med Kulde i februar. Begge produksjonane var eit tilbod til 10. klassingar og elevar i den vidaregåande skulen.

Nominert til Gullsekken
Medan DKS i Hordaland kjøpte inn Simons historie for turnering gjorde ikkje DKS i Sogn og Fjordane det. På bakgrunn av DKS turneen vart Simons historie nominert til Gullsekken saman med fire andre produksjonar. Gullsekken er DKS sin årlege pris og i år fekk dei inn 25 produksjonar til vurdering. Simons historie, av Stig Amdam var nominert saman med Hun derre Jenny av Brageteateret, Kulde av Trøndelag Teater og Voff! Art! produsert av Sagliocco Ensemble. Trøndelag Teater sin teaterproduksjone Kulde gjekk av  med sigeren.

Skodespelarar i Simons historie var Eirik del Barco Soleglad, Ingvill Skjold Thorkildsen, Stine Varvin og Ragnhild Hjortøy.

Nynorsk produksjon
Manusforfattar av både Ras og Simons historie er Stig Amdam. Han er òg regissør for Simons historie. Begge desse er på nynorsk.

– Amdam er frå Møre og skriv på nynorsk, seier Klemsdal. DNS står ikkje i vegen for å nytte nynorsk på scenen. Les Miserables, som vart oppført på DNS i fjor haust, hadde nynorsk både som scenespråk og som programspråk.

– Amdam er ein spennande person. Medan han regisserer på dagtid, spelar han for tida i farsen Rett i lommen på kveldstid, avsluttar Klemsdal.

Framsidefoto: Frå Simons historie, fotograf: Tor Erik Mathiesen

Språktesten som skal avsløre dårleg språk-kompetanse hjå fireåringar verker berre på barn som er flinke i norsk.

– Språktesten som blei brukt er godt eigna til å teste barn som har norsk som morsmål. Dette verktøyet må tilpassast barn som er minoritetsspråklege.

Det seier Osmund Kaldheim, direktør i Inkluderings- og Mangfoldsdirektoratet (IMDi), til NRK.no.

Testen Språk 4 har vore i bruk sidan 2006 og har blitt gjennomført på fireåringar i 12 kommunar rundt om i landet. Språktesten skal avdekkje dårlege språk-kompetanse, spesielt hjå barn med minoritetsbakgrunn. I ein rapport IMDi la fram i går kjem det fram at testen eignar seg godt til å avdekkje sein språkutvikling hjå barn som har norsk som morsmål eller minoritetsspråklege barn som beherskar norsk godt nok til å kune avlegge testen på norsk. For fleirspråklege barn som ikkje greier seg så godt i norsk, er testen lite eigna, slår rapporten fast.

Fram til no har forsøksordninga med språktesting av fireåringar synelggjort at 10 prosent av barna som har norsk som mormål har behov for språkleg oppfølging. I gruppa fleirspråklege barn  har 1 av 4 fått tilbod om språkleg oppfølging.

– Dei 4-åringane som ikkje kan norsk, har to år på seg til å lære norsk før skulestart. Det er viktig at alle barn uavhengig av bakgrunn kan godt nok norsk ved skulestart til å ha læringsutbytte, seier Osmund Kaldheim i IMDi.

Språktestinga skal halde fram i 2009.

Kjelde: Språkkartlegging av 4-åringar, IMDi

Journalist Ingvill Tandstad i NRK Østlandssendingen er tildelt Alf Helleviks mediemålpris 2009.

Ingvill Tandstad er 33 år gammal og jobbar som journalist og programleiar i radio og fjernsyn. Tanstad er opprinneleg frå Sykkylven på Sunmøre og er for tida tilsett ved NRK sitt største distriktskontor, NRK Østlandssendingen i Oslo. No får ho mediemålprisen for sin konsekvente nynorskbruk i eit elles bokmålsdominert mediemiljø, heiter det i pressemeldinga frå Samlaget.

Prisen vert delt ut av kunnskapsminister Bård Vegard Solhjell på fredag.

Grunngjevinga for prisen: 
Ingvill Tandstad er ein motstraums journalist i hovudstadseteren. Innbyggjarane i Oslo kjem frå heile landet, og har ulik bakgrunn og identitet. Nemnda, samansett av leiar Audhild Gregoriusdotter Rotevatn, Harald Stanghelle og Ingvild Bryn, ynskjer å leggje vekt på at det er viktig å fremje røyster i hovudstaden som ikkje har bokmål som talemål. Tandstad er ein pionér og eit førebilete, ikkje berre for innflyttarar frå nynorsktalande stader, men for den store gruppa av Oslo-borgarar som har ein nynorsk språkidentitet og som er interesserte i språk .

Nemnda ynskjer også å leggje vekt på kor viktig det er at born og unge i Oslo og Akershus vert eksponerte for nynorsk som ein naturleg del av språkbiletet i det offentlege rom.

– Utdanning bør koma ut på nynorsk dei neste fire åra, seier leiar i Bergen mållag, Astrid Olsen.

Olsen, som er historikar og lærar understrekar at ho er seriøs i sitt forslag, og meiner det har med signaleffekten å gjera.

– Eg kjenner til fleire lærarar som skriv bokmål på tavla, sjølv om dei underviser på ein nynorskskule, seier ho. Dette gjev elevane inntrykk av at det ikkje er så nøye med språket deira. Mange er nok ikkje medvitne på det og gjer det ikkje av vond vilje, held ho fram.

Det er mange lærarar som slit sjølv om dei legg godviljen til. Men både lærarar og elevar møter bokmål i dei fleste medium i dag.

– Ein må lesa nynorsk for å halda språket ved like og for å læra nynorsk, understrekar Olsen. For lærarar som får fagbladet Utdanning i posten gjev det ei viss signaleffekt om at formidling og bruk av nynorsk ikkje er så viktig når mesteparten av det redaksjonelle innhaldet er på bokmål, avsluttar ho.

Best blant sine
– Me er ikkje nøgde med prosentdelen av nynorsk i bladet medgir ansvarleg redaktør i Utdanningsforbundet sitt fagblad Utdanning, Knut Hovland. Samstundes understrekar han at Utdanning er eit av dei fagblada i landet som har høgst nynorskprosent, sjølv om han per dags dato ikkje sit på konkrete tal.

– Når det er mykje nynorsk høyrer me ingenting, seier Hovland og etterlyser meir tilbakemeldingar når det er mange nynorske artiklar.

– Av dei seks til sju skrivande journalistane våre, er det ein fast journalist som skriv nynorsk, fortel Hovland. I tillegg er det ein deskjournalist som skriv nynorsk. Redaktøren oppmodar òg dei av frilansarane som beherskar nynorsk om å skriva dette. – Me har ei målsetjing om å ha nynorske artiklar i kvart blad, seier han.

Tel ikkje artiklar
Det ville vore naturleg at ein organisasjon og eit fagblad som representerer lærarar ville ha ei rimeleg fordeling av begge språk. Leiar i lærarmållaget, Ingar Arnøy, meiner laget kan oppmoda til meir bruk av nynorsk, men meiner dette ikkje er den øvste prioriterte saka til lærarmållaget.

– Det er redaktøren som avgjer den redaksjonelle språkforma, seier Arnøy. Vi tel ikkje artiklar i bladet Utdanning og på nettstaden utdanningsnytt.no, men syns det er flott at det blir skrive nynorsk, og vi vil oppmoda dei til å halda fram med det.

Arnøy kjenner til at det er blitt sendt brev til fagbladet Utdanning med oppmoding om meir nynorsk frå lærarorganisasjonar.

– Det er svært bra at det er lærarorganisasjonar som engasjerer seg og gjer dette, seier Arnøy. For lærarmållaget er språket til forbundet og bladet Utdanning eit svært lite problem i følgje lærarmållagsleiaren.

– Men det hadde ikkje skada med meir, men for lærarmållaget er det språkopplæringa i skulen som er primæroppgåva, avsluttar han.

Leiar i Mediemållaget Berit Rekve forventar at Utdanning merkar seg ut som særleg gode når det gjeld stoff på nynorsk

Mediemållagsleiaren har gått gjennom dei to siste utgåvene og eit par frå jul.

– Sjølv om det er ein eller to redaksjonelle artiklar på nynorsk, er ikkje dette nok til at dei kan seia seg nøgde. I tillegg til at mange av lesarane har nynorsk som hovudmål, er det like viktig at alle andre møter stoff om utdanningsfeltet på nynorsk. Dessutan meiner eg at alle lærarar skal ta ansvar for språket i skulen.

Rekve meiner det er særs viktig at fagpressa gjev nynorsken ein plass. Særleg med tanke på fagspråk og mangfald i tema som lesarar kan få presenterte på nynorsk.
– Utan at eg har detaljert oversyn, kan eg nok seia at det generelt er altfor lite nynorsk på redaksjonell plass, seier Berit Rekve.

– Vi er jo opptekne av at nynorsken skal ein plass i alle slags medium, men i fagpressa vert det særleg viktig òg med tanke på fagspråk og mangfald i tema som lesarar kan få presenterte på nynorsk.

Rekve meiner det som elles er særleg særleg leitt for dei som har nynorsk som hovudmål, er at Utdanning og andre fagblad vel å ha det meste av det redaksjonelle innhaldet på bokmål.

– Dei møter i for liten grad stoffet dei er interesserte i på målforma si. Det same gjeld jo media generelt og i organisasjonspressa. Vi skal sjå om vi i tida frametter kan løfta fram nynorsken og fagpressa i lag med dei andre medieområda vi arbeider med, avluttar ho.

Arbeidsinnvandringa aukar, om enn ikkje like mykje som tidlegare år. Det syner nye tal frå Utlendingsdirektoratet (UDI).

1. mars hadde 96 300 personar gyldig arbeidsløyve her i landet. Det er ein svak auke sidan årsskiftet, men likevel ein nedgang samanlikna med same periode i fjor. I løpet av januar og februar det blitt gitt 11 773 arbeidsløyve til utanlandske arbeidstakarar. Talet inneber både nye løyve og forlenging av eksisterande, melder UDI.   Til samanlikning vart det gitt  14 511 løyve på same tid i 2008.

Ein analyse utført av NAV peiker på at Noreg vil halde fram med å vere eit attraktivt land å arbeide i for utlendingar, gitt at finanskrisa ikkje berører Noreg like mykje som andre land.

Språket
Språkopplæring og husvære  er den største utfordringa for arbeidsinnvandrarane og kommunane som skal ta i mot dei, seier ordførar Sonja Edvardsen (Ap)  i Eid kommune.

– Både i førstegongsetableringa og i ein arbeidssituasjon er kommunikasjon og språk heilt sentralt, meiner Edvardsen.

Eid kommune har fleire innvandrar tilsette i mellom anna barnehage og reinhald, men skulle gjerne hatt fleire. Då må ein gjennom ein søknadsprosess der utlendingane konkurrerer med andre som har språket inne, og det kan vere utfordrande å ha eit så ulikt utgangspunkt. Innvandrarane som kjem for å jobbe må tileigne seg språket og kulturen for å kunne gjere ein god jobb.

Felles ansvar
Ordføraren er klar på at språkopplæring er eit felles ansvar mellom sentrale styresmakter og kommunane.

– Vi må få eit sterkare fokus på språkopplæring og meier pengar til å gjennomføre den. Systematisk språkopplæring må i gang med det same ein person har fått opphaldsløyve.
Også mangel på bustader er ein faktor kommunen opplever er med og set avgrensingar på kor mange innvandrarar ein kan få i arbeid.

– Bustadmangel er ein bremsekloss vi må få bukt med. Skal kommunane klare å gjennomføre dei oppgåvene vi er sette til, treng vi innvandrarar, seier Sonja Edvardsen.

FAKTA:

ARBEIDSLØYVE            
Fem største nasjonalitetar    

Antall

Polen    

41 045

Tyskland    

12 337

Litauen    

9 176

Storbritania    

4 716

Romania    

2 484

FEM STØRSTE NÆRINGAR            
Næring    

Antall

Bygge-, anleggs- og relatert verksemd    

22 467

Industriproduksjon    

16 000

Formidling og utleige av arbeidskraft    

13 258

Samferdsle-, handels-, hotell- og restaurantverksemd    

12 955

Jordbruk og fiske m/oppdrett    

4 746

Kjelde: UDI

(Framsidebilde: Flickr)

Arbeidsinnvandring er eit tema på landstinget i mai.

Rådmannen i Sauherad har innstilt på at opplæringsmålet ved Gvarv skole skal vere bokmål. Leiar i Utvalet for oppvekst og omsorg Heine Århus (V) var ikje nøgd med saksutgreiinga og har utsett handsaminga av saka.

Ifølgje avisa Telen meiner Århus at saksutgreiinga ikkje har godt nok faktagrunnlag om kor mange elevar i 1. – 7. klasse på Gvarv skole som har nynorsk og bokmål. Derfor brukte utvalsleiaren dobbeltstemma si og fekk saka utsett for vidare utgreiing.

Det var i fjor haust at politikarane i Sauherad ba om å få saka utgreidd, etter at rådmannen informerte om at kommunen kunne spare mykje pengar på å kutte ut dobbel undervisning.

Les også:
Duka for språkstrid i Gvarv.