Heim Nyhende – Tidleg språkopplæring er avgjerande.

– Tidleg språkopplæring er avgjerande.

– Obligatorisk, tidleg og god sidemålsopplæring for alle er avgjerande for at elevar med bokmål og nynorsk som sidemål skal stilla likt, seier leiar i Noregs Mållag Håvard B. Øvregård.

I ein kommentar i Dagbladet 3. august skriv assisterande rektor ved Oppegård vidaregåande skule, Svein Magne Sirnes, at sidemålsopplæring frå barnetrinnet vil vera pedagogisk uheldig. Han spør om ikkje elevar som må forhalda seg til to språkkonvensjonar frå barnesteget vil føra til auka tilbakegang for nynorsk.

Leiar i Noregs Mållag Håvard B. Øvregård (foto: Astrid E. Hjelmeland)Mållagsleiar Øvregård er heilt usamd i denne framstillinga. – All forsking syner at dess fleire språk ein lærer og dess tidlegare ein lærer dei, dess betre er det, understrekar Øvregård. Evna til å læra seg fleire språk vert dårlegare dess eldre ein er.

Sirnes meiner det vil vera pedagogisk uheldig for elevar i småskulen å halda styr på to skriftspråkkonvensjonar, og stiller spørsmål til om det kan forsvarast å tvinga bokmålselevane til å læra seg ord som til dømes «brotsverk», «freistnad» og «vørdnad» – og verbformer som «hjelpte», «trefte» og «las» – før dei meistrar hovudmålet sitt.

Øvregård meiner at det er heilt sjølvsagt at barn skal læra seg nynorsk og bokmål i tidleg alder . – Vert borna vane med å høyra nynorsk og bokmål frå dei er i barnehagealder og i småskulen, så vert desse orda ikkje så framande for dei, svarar han.

Ei av hovudutfordringane i språkopplæringa i dag er i følgje Øvregård at det er ein veldig stor skilnad på dei som har nynorsk og dei som har bokmål som hovudmål.
– Medan bokmålselevar i dag nesten ikkje høyrer og les nynorsk, får nynorskelevar alt for mykje bokmål i sin kvardag.
Øvregård er heller ikkje uroa for at fleire nynorskelevar vil gå over til bokmål dersom dei byrjar med sidemålsopplæring i barnetrinnet, som Sirnes skisserer som ein av konsekvensane.
– Det som er utslagsgjevande i ein slik språksituasjon er all bokmålen elevar med nynorsk som hovudmål har rundt seg dagleg, seier Øvregård. Det er stor forskjell på kor mange bokmålsbøker ein fjerdeklassing med nynorsk som hovudmål les og på kor mange nynorskbøker ein fjerdeklassing med bokmål som hovudmål les, understrekar mållagsleiaren.

 

NYNORSK INSPIRASJON

Tilbyr digitalt språkkurs for kommunetilsette

Øygarden kommune har utarbeidd eit digitalt språkkurs som handlar om grunnleggjande nynorsk grammatikk og oppgåver undervegs. Kurset er lagt inn i KS Læring. Deltakarane vert...

Klar med nynorskkurs for lærarar

Kurset er laga for at lærarar som skal bruka nynorsk og undervisa i nynorsk skal bli trygge nynorskbrukarar. På oppdrag frå Bergen kommune har Nynorskkommunane...

Kurstilbod for skular og barnehagar

Arbeidet for å styrkja språkopplæringa i det offentlege er ei prioritert oppgåve for Landssamanslutninga av nynorskkommunar (LNK). Kursa våre blir administrerte og gjennomførte av Fretland...

Språklova: Dette er dei viktige paragrafane for nynorskkommunane

Frå og med 1. januar 2022 er nynorsk og bokmål formelt jamstilte og likeverdige språk på alle samfunnsområde. Formålet med lova er...

Har kommunen din levert høyringssvar om ny opplæringslov?

Arbeidet med ny opplæringslov er svært viktig for nynorskelevane og nynorskkommunane. LNK oppmodar alle medlemskommunane sine om å setja tydelege krav til...

Nytt samarbeid skal styrka nynorsken i barnehagane

Pirion og Sunnfjord kulturskule har laga til ei digital kursrekkje som skal hjelpa til med å styrkja nynorskarbeidet i barnehagane.

MEST LESE

No kan du nominera årets nynorskkommune 2024

Kultur- og likestillingsdepartementet skal dela ut prisen «Årets nynorskkommune» 2024. Prisen, som er på 200 000 kroner, går til ein kommune eller fylkeskommune som...

Mange universitet oppfyller ikkje krava i språklova

Universitetet i Oslo, NTNU og Nord universitet er blant universiteta som ikkje oppfyller krava i språklova ifølgje Språkrådet. I 2023 var det berre nokre få...

Landstinget skal arrangerast i verdas største nynorskkommune

Landssamanslutninga av nynorskkommunar, LNK, har avgjort at landstinget i 2025 skal arrangerast i Øygarden kommune. Øygarden kommune vest for Bergen er med sine kring 40.000...

Stortingsvalet må bli eit språkval

Når dei politiske partia no meislar ut politikken dei skal gå til val på må dei hugse på nynorsken. Det må bli like lett å...