I januar vert det avsparkkonferanse for det planlagde barnekultursenteret på Sand. Bak planane står Rasmus Løland – stiftinga og Ryfylkemuseet.

Målet er at det nasjonale senteret for barnekultur skal opnast på Sand i 2011. Tidlegare i år kom også prosjektet inn på statsbudsjettet.

26. januar vert det avsparkkonferanse med namn som forfattar Maria Parr, språkdirektør Sylfest Lomheim, May Helen Molvær Grimstad, Olaug Nilssen, Ivar Nygaard og Ketil Kolstad.

Levekåra for barnekulturen og leseglede vert sett i fokus denne dagen. LNK er ein av stiftarane bak Rasmus Løland – markeringa.

Les meir om konferansen og sjå programmet på nashornet.no

Arbeidsinnvandrarar vil halde fram med å koma til Noreg, trass i stigande arbeidsløyse her i landet.

Dei neste tre åra er det venta 100.000 nye arbeidsinnvandrarar til Noreg, ifølgje Statistisk sentralbyrås (SSB). SSB la nyleg fram prognosar som peikar i retning av 4,6 prosent ledige – 120.000 – i 2010.

Samtidig trur SSB at arbeidsinnvandringa vil halde seg høg, skriv Dagsavisen.

Årsaka er at sjølv om finanskrisa gir auka arbeidsløyse i Noreg dei komande åra, er det venta at andre land blir hardare ramma.

SSB-forskar Torbjørn Eika understrekar at prognosane er usikre, men seier:
– Nokre vil nok dra, men fleire vil koma. Vi vil framleis ha netto arbeidsinnvandring i åra som kjem. (©NPK)

Dei tilsette ved Helse Vest og ved NAV Sogn og Fjordane har berre tilgang til bokmålsversjonen av det populære dataprgrammet.

Dei tilsette ved Helse Vest og ved NAV Sogn og Fjordane har berre tilgang til bokmålsversjonen av det populære dataprgrammet.

– Det er teknisk mogeleg å setje det opp med nynorsk, men det ville gjeve oss auka kompleksitet og dermed også auka kostnader, seier Erik M.Hansen, administrerande direktør i Helse Vest IKT til NRK Møre og Romsdal.

Leiar i Noregs Mållag, Hege Myklebust, reagerer på opplysningane.

– Eg synest det er litt underleg at dei store offentlege arbeidsplassane i typiske nynorskområde ikkje vel å bruke nynorskversjonen. Både me og andre nynorskbrukarar har klaga på at det ikkje har vore tilgjengeleg programvare. Så når det no er tilgjengeleg på nynorsk, er det merkeleg at det ikkje blir teke i bruk, seier Myklebust til NRK Sogn og Fjordane.

Barn og unges bystyre i Sandnes (BUBS) har løyvd 25 000 kroner til bøker på nynorsk og engelsk til skulebiblioteka.

Line Nesvåg Nyborg og Sigri Aas Anda
Tekst og foto: Ragnhild Margretha Taranger

Line Nesvåg Nyborg frå tiande og Sigri Aas Anda frå niande klasse representerer Giske Ungdomsskule i BUBS. Det var dei som kom med forslaget som til slutt fekk den store potten på 25000 kroner.

– Vi synest det er kjekt å lese, og vi må jo dessutan lese romanar både på nynorsk og engelsk på ungdomsskulen, fortel Line.

Men det er ikkje så kjekt viss ikkje bøkene er gode, og då er det greitt å ha litt å velje mellom. På hylla i biblioteket på Giske finn dei no berre nokså barnslege bøker som Roald Dahl på engelsk, og eit svært lite utval i nynorsk litteratur.

– Det verkar som dei andre ungdomsskulane har den same situasjonen, derfor fekk vi gjennom forslaget, meiner Sigri.

Det er elevrådet som skal ut og kjøpe bøker når pengane kjem. Begge jentene har lese Drageløperen og Tusen strålende soler av Khaled Hosseini, og ønskjer seg meir av slikt til skulebiblioteket.

– Vi vil lese vaksne bøker, seier både Line og Sigri, og nemner også krim, Jo Nesbø og DaVinci-koden som eksempel på litteratur dei gjerne vil lese.

Lobbyverksemd
Dei to har argumentert hardt for saka si, først i dei innleiande rundane på skulen, der alle klassane skal kome med forslag til både saker og til kva pengane skal gå til. Det er elevrådet som til slutt bestemmer kva representantane skal meine i BUBS. Så var det å få saka gjennom i sjølve BUBS, i kamp mot alle andre gode forslag både på gruppemøte og i den endelege avstemninga.

– På prøveavstemninga sto bøkene våre likt med ein volleyballbane på ein annan skule, fortel jentene. Då måtte dei til med lobbyverksemd i pausen, og jammen greidde dei ikkje å vinne ti nye stemmer på fem minutt.

– Medlemene i gruppa vår snakka med alle barneskulerepresentantane, og argumenterte med at dei kjem og til å nyte godt av desse bøkene når dei kjem på ungdomsskulen, seier Line.

Blir høyrde
Dei unge bystyrerepresentantane føler at dei har reell innverknad når dei sit i bystyresalen og vedtek saker og løyver pengar. Ordføraren i Sandnes, Norunn Østråt Koksvik, leiar bystyremøtet også for dei unge. Dei vaksne politikarane sit på galleriet, og i spørjetimen kan BUBS stille dei spørsmål.

-I fjor tok nokon opp dei elendige toalettforholda på skulane under BUBS-møtet. Det førte til at politikarane løyvd 10 millionar til oppussing, og no er dei faktisk i gang med arbeidet her på skulen vår, fortel Sigri og Line nøgde.

Løyv pengane sjølv
Kari Lauten er norsklærar og mediateklærar på Giske Ungdomsskule. Ho synest det er kjempeflott at elevane vil ha fleire bøker å velje mellom, særlig på nynorsk.

– Det syner jo at dei har skjøna at jo meir nynorsk ein les, jo betre kan ein også skrive nynorsk. Men samstundes synest ho ikkje det er BUBS sitt ansvar å løyve pengar til lærebøker.

– Eg trudde BUBS-pengane skulle gå til utstyr som kan gjere skulekvardagen kjekkare for elevane, og at bøker til biblioteka skulle vere ein budsjettpost i det ordinære kommunebudsjettet.

Lauten synest politikarane burde ta dette behovet på alvor og løyve pengane sjølve. Likevel er Lauten imponert over innsatsen til Line og Sigri.

– Dei har gjort en kjempejobb for å få fleirtal for fleire bøker til skulebiblioteka.

Framtidsverkstad
Det er kultur og fritidsseksjonen i kommunen som administrerer BUBS. BUBS er til for at alle barn og unge i Sandnes skal ha medverknad i kommunen sin, i følgje fritidssjef Tone Strømø.

Kvart år arbeider skulane med saker som også bystyret har fokus på. I år var temaet Framtidas byar. I tillegg til tema, har BUBS óg ein pott på 100 000 kroner som dei fordeler slik dei ønskjer det.

Framtidsverkstad er ein av metodane skulane bruker for å lokke fram engasjementet hos elevane. Her blir elevane spurde om kva dei er uroa for, kva dei hadde gjort om dei fekk bestemme, og kva dei kan få til frå der dei er i dag.

– Vi prøver å fokusere på at det er mykje kvar enkelt kan gjere, sjølv om ein ikkje kan bestemme så mykje. Til dømes er det mange som er opptekne av miljøvern. Då er det viktig å tenkje at alle kan bidra med noko, som til dømes å resirkulere og vere medviten om eige forbruk, seier Strømø.

FAKTA OM BUBS:
Ein gong i året møtest barn og unges bystyre (BUBS) i Sandnes for å gje utsegner til politikarane om aktuelle saker, og for å fordele 100 000 kroner til ulike strakstiltak. 20. november bestemte det 12. BUBS at mesteparten av pengane, 25 000, skal gå til fleire bibliotekbøker på nynorsk og engelsk til alle ungdomsskulane i kommunen.

Leiaren i Den norske Nobelkomiteen, Ole Danbolt Mjøs, blir tildelt Målblome frå Noregs Mållag.

På fredsprisutdelinga 10. desember vil Ole Danbolt Mjøs presentere prisvinnaren Martti Ahtisaari og lesa grunngjevinga på nynorsk – slik han har gjort i alle dei seks åra han har vore leiar av Nobelkomiteen.

– Når Ole Danbolt Mjøs står på podiet i Oslo rådhus og les prisgrunngjevinga, så gjer han det samtidig for nær ein halv milliard menneske på nynorsk. Han er truleg den som når lengst ut i verda med nynorsk, smiler Hege Myklebust, leiar i Noregs Mållag.

– Noregs Mållag er oppteken av at nynorsk kan nyttast i alle samanhengar, og Ole Danbolt Mjøs syner oss at det går det nettopp an å gjera, seier Hege Myklebust. Ho har invitert han til landsmøtet i Noregs Mållag i Oslo i april, då vil han få tildelt diplomet sitt og hjarteleg takk frå mållaget. (©NPK)

Seks nynorsk – kommunar har vist interesse for å innføre papirlaust kommunestyre. – Det er overraskande mange, seier Jon Slorer i Microsoft.

LNK-avisa hadde i førre nummer eit oppslag der Microsoft etterlyste ein nynorsk pilotkommune for å innføre ein papirlaus politikarkvardag. Seks kommunar eller samarbeidsorgan har seinare vist interesse for å gå i dialog med Microsoft og systemleverandørane ACOS og Gecko Informasjonssystemer AS, som delvis er eigde av ErgoGroup.

Desse er : Etne kommune, Vanylven kommune, Tokke kommune, Åseral kommune, Lindås kommune og Ryfylke Interkommunale selskap (RIKS) som består av seks kommunar.

Realisering i 2009
– Interessa for dette har vore overveldande. Eg har seinast i dag vore i telefonkontakt med Åseral og Lindås kommune, seier Slorer som legg vekt på at framgangen i prosjektet no er avhenging av kor fort leverandørane ACOS og Gecko kjem på banen.

– Status er at me er i dialog med leverandørane og ventar no på respons frå dei. Det er klart dette er utviklingstrekk som skal passe inn i framdrifta dei også. Men det er berre eit spørsmål om tid før dette er på plass, meiner han og viser til at målet er å få dette tilgjengeleg i løpet av 2009.

Bakgrunnen for at ein no ynskjer å realisere programmet i nynorsk drakt er innføringa av papirlaust byråd i Bergen kommune. Der har kvar politikar sin eigen datamaskin med program utvikla av Microsoft. Med maskinen er det også ein elektronisk penn og ein aktiv skjerm som fører til at dei kan skrive direkte i dokumenta.

Ingen kostnadsforskjell
Direktør i ACOS, Ivar Wessel Thomassen, er positiv til prosjektet og meiner også det er realistisk å tru at løysinga er på plass i løpet av neste år. Programmet som er under utvikling inneheld blant anna modular for informasjon, visualisering av saksdokument, voteringssystem og kommunikasjon mellom politikarane.

– Vil det bli ein kostnadsforskjell i forhold til kva språk kommunen ynskjer programmet i?

– Nei. Dette vil først og fremst bli noko våre eksisterande kundar vil dra nytte av. Og det vil ikkje vere noko kostnadsforskjell om ein ynskjer dette på bokmål eller nynorsk, meiner Thomassen.

ACOS har i dag om lag 150 kundar blant norske kommunar og leverer program på nynorsk, bokmål og samisk.

Ordførar i Tokke kommune, Olav Urbø, er ein av dei som håpar ein papirlaus kvardag vert ei betre løysing for lokalpolitikken.
– Det er stor politisk interesse for dette. Ikkje minst sidan det truleg vert veldig kostnadseffektivt der ein kan spare mykje på blant anna porto og papirkostnadene, meiner han.

Sørum kommune i Akershus har den beste heimesida av alle kommunane i landet, syner undersøkinga Kvlitet 2008. Sørum er ein av seksten kommunar som har eit seksstjerners nettilbod til innbyggjarane sine.

Den årvisse kvalitetsvurderinga av offentlege nettstader vart i år gjennomført av Direktoratet for forvaltning og IKT (DIFI). Nettstadene vert vurderte ut frå tilgjengelegheit, brukartilpassing og nyttig innhald.

I tillegg til Sørum kommune vart desse nettstadene vinnarar i sine klassar:

Årets netteneste: Finansportalen.no
Årets statlige nettstad: Høgskolen i Bergen
Årets tilgjengelegheitspris: Dok.no

12 kommunar fekk i år ei av seks mulege stjerner, medan 73 kommunar fekk 2 stjerner.

Vil du sjå korleis det gjekk med din kommune? Alle resultata finst på Noreg.no.

Kari Traa A/S har fått Noregs Mållag sin Nynorsk næringslivspris 2008.

Prisen skal gå til ei verksemd som heilt eller delvis nyttar nynorsk i marknadsføring og anna kundekommunikasjon.

– Ved å nytta nynorsk i marknadsføringa av sportstøy har Kari Traa og selskapet hennar vist veg for næringslivet. Gjennom dette bidreg ho til at nynorsk får ein tydeleg identitet som marknadsføringsspråk, seier juryleiar Berit Rekve.

Vinnaren av Nynorsk næringslivspris 2008 sel klede i ein bransje med sterk konkurranse, og kolleksjonane og personen Kari Traa vender seg til ei ung målgruppe. Kari Traa AS nyttar nynorsk i eit viktig og landsdekkjande nedslagsfelt, og gjennom aktivitetar med ein sterk merkeprofil. Slik gir verksemda nynorsk ein tydeleg identitet som marknadsføringsspråk, heiter det vidare i grunngjevinga.

Tidlegare har Lerum AS (2006) og Hotel Alexandra, Loen (2007) fått prisen.

Stortinget løyver no 500.000 kroner til Jærmuseet og Garborgsenteret.

– Innstillinga frå kulturkomiteen gler oss svært mykje, seier prosjektleiar i Garborgsenteret,  Einar Schibevaag.

Komiteen legg vekt på at eit Nasjonalt Garborgsenter i Time på Jæren er viktig, eit senter som skal fremje Hulda og Arne Garborg sine visjonar om langt meir enn litteratur.

– 500 000 kroner for 2009 fortel at me er i gang og at me kan konsentrera oss om innhaldet me skal fylle senteret med, seier prosjektleiaren.

Senteret skal etter planen opnast i 2011. Schibevaag legg også vekt på at det planlagde senteret skal skape engasjement og debatt mellom nye generasjonar for å sikre at unge menneske ser demokrati – og samfunnsprosessar som viktige arenaer å ta del i.

Garborgsenteret og LNK samarbeider om fleire prosjekt som til dømes Mot til å meine, Diktarvegen RV 13 og toleranseprosjektet ”Rekruttering og integrering – toleranse og kompetanse”

Det planlagde barnekultursenteret på Sand i Suldal er kome inn med ein merknad i statsbudsjettet. Tiltakshavarane gler seg over det dei ser som eit godt skritt i retning av å få statlege midlar.

Det er Rasmus Løland-stiftinga og Ryfylkemuseet som står bak planane om eit nasjonalt senter for barnekultur i Ryfylke, og målet er å få opne i 2011. I merknaden på statsbudsjettet blir senteret omtalt som eit viktig nasjonalt prosjekt for nynorsk barnekultur, ifølgje avisa Suldalsposten.

Direktør for Ryfylkemuseet, Roy Høibo, er svært nøgd med denne meldinga. Saman med dagleg leiar for Lølandstifitnga, Marny Skeie Henkel, og suldalsordførar Torkel Myklebust (Sp) reiste han i haust til til Familie og kulturkomiteen på Stortinget for å tale barnekultursenterets sak.

– Vi har truffe ei god sak med å fokusere på barn og nynorsk, meiner museumsdirektøren. – Det slo godt an i komiteen, og det at dei ønskjer å ta dette opp på høgare hald er ei veldig god handsrekking til oss.

Milepæl
– Vi er komne til ein viktig milepæl, seier Høibo til LNK.no. – No har dette gått frå å vere ein ide og eit forprosjekt til å blir meir verkeleg.

Tidlegare har Rogland fylkeskommune sagt ja til å vere med og finansiere barnesenteret, og med denne merknaden på statsbudsjettet meiner Høibo løperen er rulla ut for ein søknad om midlar neste år.

Dagleg leiar for Rasmus Løland-stiftinga, Marny Skeie Henkel, har tidlegare forklart det planlagte senterets funksjon på denne måten:

– Me ser for oss at dette skal vere ein base der alle som arbeider med barn og unge kan ause frå. Det handlar om å vere eit ressurssenter for formidling av kultur for barn. Mykje av dette vil naturleg nok vere nettbasert. Me ser ikkje for oss store folkevandringar til Ryfylke. Barnehagar, skular og kulturskular vil vere nære samarbeidspartnarar. Tidleg språkstimulering er viktig for livslang læring og god, tilgjengeleg litteratur er ein føresetnad for å få dette til.

Forslaget om å endre opplæringslovas kaittel 17, “Kravet om språkleg parallellutgåve”, er no sendt til høyring. Endringa skal tydeleggjere kravet om lærebøker på nynorsk og bokmål til same tid og same pris.

Utdanningsdirektoratet har på oppdrag frå Kunnskapsdepartementet utarbeidd dette forslaget til nytt kapittel 17 i forskrift til opplæringslova.

I høyringsbrevet går det fram at forslaget heng saman med eit behov for å klargjere innhaldet i elevane sin rett til læremiddel på eiga målform; nynorsk eller bokmål, å sikre at skuleeigarane oppfyller rettane til elevane. Forslaget inneber vidare ei presisering av at krav til parallellutgåver gjeld både trykte og digitale medium.

Forslaget er ute på høyring til 25. februar 2009.

Les meir om dette hjå Utdanningsdirektoratet.

Cappelen meinte plakaten ”Religiøse høytider” var reklamemateriell og lanserte den difor berre på bokmål. No har dei snudd – og plakaten kjem på nynorsk i desember.

Plakaten, som ligg ute på nettsidene til Cappelen grunnskole, gir ei omfattande oversikt over viktige religiøse høgtider og helligdagar innan jødedom, kristendom, islam, hinduisme, buddhisme og sikhisme. Plakaten er meint som ein del av faget RLE – religion, livssyn og etikk. Men plakaten har til denne tid berre eksistert på bokmål. Grunnen er at forlaget meiner plakaten er reklamemateriell.

– Plakaten er reklamemateriell og ikkje noko me tek betalt for. Den er blitt godt motteken, seier Ane Ramm i Cappelen grunnskole, som samstundes legg vekt på at plakaten skal reklamere for skulebøkene i RLE, Vi i verden og Under same himmel – bøker ho presiserer også finst på nynorsk.

– Lærarane kan velje om dei vil henge opp gratismateriell til bruk eller pynt i klasserommet eller ikkje. Me forstår at det for nynorskbrukarar ville vore hensiktsmessig om den også var å finne på nynorsk. Sidan plakaten er blitt så godt motteken vil me vurdere å oversetje den til nynorsk ved neste korsveg, skreiv Ramm i ein e-post i november.

Og no kan Ramm fortelje at forlaget er i gong med omsetjinga, og at plakaten vil liggje føre på nynorsk i løpet av dei første vekene av desember.