Eg hadde tenkt å skrive om kommunane si rolle som skuleeigar. Så kom framlegget om endringar i norskfaget, som gjer at eg må omtale vår rolle som nynorskeigarar.

KOMMENTAR: Ivar Aasen inviterer til 200-årsdag og har bede ein 25-åring frå Oslo vest om å vere partyfiksar. Velkomen til Språkåret 2013.

Det er februar 2011, og eg stryk skjorter. Midt inne i arbeidet med eit litt uregjerleg erme ringjer telefonen, og før eg får teke han, har den som ringte, lagt att ei melding om at eg må ringje opp att. Det var Ottar Grepstad, og han ringte ikkje berre for å skravle. Dersom vi spolar to månader fram i tid, har eg plutseleg fått jobb som prosjektleiar for Språkåret 2013 og skal vere sekretær for ei styringsgruppa med mange av dei fremste – og beste – språkpampane i landet.

LEIAR: Vi kjem stadig tilbake til det, dette språklege mangfaldet vi har her i landet, som er «noen til ergrelse, andre til trøst», for å sitere Alf Prøysen. Rett nok snakka Prøysen om gatesongarar og ikkje om språket. Og det kan ofte kjennest som det er langt mellom «solskinn og sang og gittarklang for alle penga» for nynorskbrukarane rundt om i landet. Harselasen, spotten og latterleggjeringa heng laust og kjem like gjerne frå stortingspolitikarar som frå anonyme debattantar på nettet.

Dessverre er det slik at mykje av sidemålsdebatten, som i praksis er ein nynorskdebatt, til tider blir vel mykje prega av synsingar og tullprat. Argumenta som blir brukte, er gjerne tufta på myter, tru og rykte på båe sider av bordet. «Nynorsk passar så godt i dikt» er kroneksempelet på kva tøv som kan kome opp i det som burde vere nyanserte, balanserte og opplyste diskusjonar. Samstundes er dikt-argumentet eit relativt mildt og snilt argument samanlikna med det hatet og den grenselause irritasjonen nynorsken kan vekkje i mange ordskifte, spesielt på nettet, men òg i media og rundt kaféborda.

Ein av journalistane i herverande avis opplevde ein gong å bli teken hardt i armen og rista litt i av ein mann som la for dagen eit svært ektefølt sinne mot nynorskrørsla. Ho tok seg ikkje veldig nær av det, og verre ting har sjølvsagt skjedd mellom motstandarar. Men det er då verkeleg ikkje vanleg folkeskikk å drive slik.

Desto hyggelegare er det å kjenne på den vinden som ser ut til å blåse mildt over nynorsken om dagen. Etter at nynorskforslaget frå utdanningsministeren kom for ein dag for nokre veker sidan, har nynorsken opplevd å få god støtte frå fleire hald, og kanskje mest oppsiktsvekkande: frå VG.

«Det er et privilegium for et lite land å ha to sidestilte skriftspråk», seier VG på leiarplass. At dette kjem frå ei avis som i praksis ikkje let sine eigne journalistar skrive nynorsk, er overraskande, men likevel gledeleg. Det er lov å ha to tankar i hovudet på ein gong. Endå viktigare er det når debattredaktøren i VG seier ho har funne att språket sitt og ønskjer å bruke det meir. Dette er sjølvsagt vakre tonar i nynorske øyre og uansett eit langt betre grunnlag for viktige diskusjonar enn «spynorsk mordliste»-snakket, som berre er eigna til å spisse konfliktane.

Vi må ikkje vere redde diskusjonane. Alt er ikkje berre bra med språkpolitikken vår, men alt er ikkje berre elendig, heller. Det kan vere klokt av nynorskens våpendragarar å vere advokat for djevelen og skjele kritisk også til eigne argument. Nynorsken kan ikkje overleve på rein proteksjonisme.