Det går mot Stortingsval. Nytt av året er at me har fått eit eige politisk parti, oppretta for å kjempa mot valfridomen i det norske språket. Den pensjonerte norsklæraren (sic!), Einar Smørdal, har starta partiet ”Ett (skrift)språk”, som har til føremål å fjerna nynorsken i skulen og forvaltinga. Eg er spent på resten av kulturprogrammet til partiet, for ikkje å snakka om den utanrikspolitiske lina partiet vil leggja seg på.
Kva er det med nynorsken? Kva er det med nynorsk som gjer at han engasjerer så mange, gjer somme så aggressive at dei går frå bokmål til bokbål? Under ein skuledebatt på Nes i Akershus nyleg sa Amara Butt frå Unge Høgre at ”nynorsken skal tilbake til fjøset der den hører hjemme” – altså ei slags vidareføring av den klassiske Unge Høgre-parolen frå nokre val tilbake: ”La dem raute nynorsk”.
Partileiar Erna Solberg avdramatiserer haldningane til dei unge i partiet i eit intervju med LNK.no i sist veke: ” Kultur og språk er grunnlaget for identitet og tilhøyrsle, men er også viktig for å forstå andre sin kultur og religion. Høgre ønskjer eit mangfaldig og variert kulturliv kor flest mogeleg får høve til å delta og bidra. Målet er at norske kulturutøvarar skal kunne hevde seg i verdsklassa. Høgre vil føre ein politikk som tar vare på og utviklar norsk språk,” seier Erna Solberg. Ikkje mykje om sidemålsproblematikken her. Me får leva i vona om at partileiaren med norsk språk meiner begge dei likestilte språkformene nynorsk og bokmål.
Me har og fått vita at i FrP er det så viktig å fjerna sidemålsstilen (les nynorsken), at partiet har teke med ein strategi for å få fart på denne prosessen i det såkalla 100 dagars-programmet sitt.
I valkampen har representantar for Høgre og FrP teke til orde for å gjera sidemål valfritt og bruka ressursane på å styrkja basisfag som norsk og matte. I følgje desse partia skal altså faget norsk styrkjast ved at elevane skal få høve til å læra mindre norsk.
Dersom ein gjer eit skulefag valfritt, vil dei aller fleste elevar velja det vekk. FrP og Høgre vil altså styrkja norskfaget i skulen ved å la elevane kunna velja vekk bokmål i nynorskområde, eller nynorsk i bokmålsområde. Når dei same partia blir utfordra på skulepolitikk elles, plar omkvedet vera at det trengst meir kunnskap, meir lekser og meir disiplin i skulen. Men i det viktigaste basisfaget, norsk, ønskjer desse partia altså å redusera kunnskapen.
Dette heng ikkje saman. Faget norsk er sett saman av dei to språkformene nynorsk og bokmål. Begge formene er umistelege delar av den norske kulturarven og viktige bærebjelkar i nasjonsbygginga. Dersom det vert opna for prinsippet om at elevar i ulike delar av landet skal kunna læra seg ulike språkformer og velja vekk ulike delar av kulturarven vår, svekkjer me Noreg som nasjon. Sjølv om somme av dei som veks opp i LNK sine medlemskommunar, kanskje ville blitt glade for å sleppa å læra bokmål, må dei aldri få lov til det.
